معاون دانشگاه و رئیس پژوهشگاه و شبکه آزمایشگاهی و مسئول باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان دانشگاه آزاد اسلامی، چهارمین گزارش عملکرد فصلی به اساتید و کارکنان این دانشگاه را ارائه کرد و گفت: دستورالعمل حمایت از اختراعات دانشگاه به منظور حفظ حقوق معنوی و علمی مخترعان ارجمند دانشگاه در برخورداری از مزایای اختراعات خود و حمایت از این آثار، بهروزرسانی شده است و به زودی ابلاغ خواهد شد.
به گزارش ایسنا، در گزارش دکتر بابک نگاهداری آمده است: سه ماه اخیر برای همه ما یادآور روزهای تلخ و شیرینی است. آسمانی شدن سردار بزرگ اسلام در صبحگاه جمعه ۱۳ دیماه ۱۳۹۸ موجی از نفرت همگانی از استکبار جهانی به همراه داشت و در پی آن حضور میلیونی پیروان ولایت در مراسم تشییع و خاکسپاری سردار سپهبد قاسم سلیمانی، الگوی اخلاص و عمل، حماسهای دیگر در تاریخ انقلاب اسلامی آفرید. از سوی دیگر وعده انتقام سخت از طرف مقام معظم رهبری و به دنبال آن سیلی سپاه پاسداران جمهوری اسلامی ایران به استکبار جهانی اقتدار و اعتقاد راسخ جمهوری اسلامی را در دفاع از کشور عزیزمان به رخ جهانیان کشید و با حس غرور ملی همراه بود. در شرایط جنگی به وجود آمده، سانحه هوایی هواپیمای اکراینی و داغ از دست دادن هموطنان کام همگان را تلخ کرد. صمیمانه برای همه بازماندگان جانباختگان این حادثه صبر جمیل و اجر جزیل مسئلت دارم.
از سوی دیگر فشارهای اقتصادی و افزایش هزینههای زندگی مانند سایر اقشار جامعه همه همکاران دانشگاه آزاد اسلامی را نیز با مشکلات مالی و اقتصادی مواجه کرده است که اطمینان دارم با اتحاد و همدلی و پرهیز از منفعت طلبی و تلاش در راه جهاد علمی و پژوهشی میتوانیم تحریم های ظالمانه را از تهدید به فرصت تبدیل کنیم و موجب سربلندی و شکوفایی کشور عزیزمان شویم. علیرغم همه مشکلات، ملت شریف ایران با حضور پرشور خود در راهپیمایی یوم الله 22 بهمن و برپایی جشن چهل و یکمین سالگرد پیروزی باشکوه انقلاب اسلامی، روحیه انقلابی خود را بعد از گذشت چهار دهه به رخ جهانیان کشیدند. همچنین مردم فهیم ایران با حضور در یازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی، وظیفه شرعی، ملی و انقلابی خود را ادا کردند و همانطور که مقام معظم رهبری فرمودند در این جهاد عمومی شرکت کرده و مایه آبروی نظام اسلامی و تقویت کشور در برابر توطئه های دشمنان شدند.
اخیراً شیوع ویروس کرونا باعث ایجاد نگرانی در جامعه شده است، برای کلیه مبتلایان به این بیماری آرزوی سلامت و بهبودی دارم و با عرض خداقوت به همکاران فداکارم در شبکه پزشکی و بهداشتی کشور امیدورام با عزم ملی بزودی شاهد کنترل گسترش این ویروس شویم. همچنین درگذشت نابهنگام معاون فقید امور بین الملل و دانشجویان غیرایرانی دانشگاه آزاد اسلامی مهندس حسین شیخ السلام را به خانواده معظم ایشان، تمامی دانشگاهیان و همکاران تسلیت میگویم و از خداوند متعال برای ایشان علو درجات و رحمت الهی و برای بازماندگان صبر جزیل و سلامتی خواستارم. به طور قطع خدمات ارزنده این یار صدیق امام (ره) در دوران انقلاب، وزارت امور خارجه و دانشگاه آزاد اسلامی از یادها نخواهد رفت.
در کنار همه این تلخی و شیرینی ها، آنچه چراغ امید را در دل مردم شریف این کشور زنده نگه داشته است، نجابت، شرافت و عزتی است که از فرهنگ غنی ایرانی- اسلامی نشات میگیرد. امیدورام در سایه رهنمودهای رهبر فرزانه کشورمان بتوانیم از این برهه پر تنش تاریخی با سربلندی عبور کنیم. مجموعه پژوهشگاه و شبکه آزمایشگاهی و باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان در سه ماه زمستان همچون گذشته با تمام توان در راستای ارتقای سطح دانشگاه آزاد اسلامی در حوزه پژوهش و امور نخبگان دانشگاه قدم برداشته است که به روال گذشته، چهارمین گزارش اقدامات انجام شده را که به همت همکاران پرتلاشم در این دو مجموعه انجام شده به نمایندگی از ایشان به محضر شما عزیزان ارائه مینمایم تا کماکان از همفکری و همراهی شما بزرگواران بهره مند شویم.
گسترش فعالیت کانونهای دانشگاه، صنعت و جامعه دانشگاه آزاد اسلامی
کم توجهی به مسائل کشور و تحولات آن میتواند نقش آفرینی دانشگاه را در جامعه کم رنگ سازد. در حقیقت یکی از مهمترین رسالتهای دانشگاه، طراحی نظام همکاری با بخشهای مختلف برای حضور اثربخش در جامعه و صنعت است. در راستای انجام این رسالت، ایجاد کانونهای دانشگاه، صنعت و جامعه در دستور کار پژوهشگاه و شبکه آزمایشگاهی قرار گرفت و در اولین گام “آیین نامه اجرایی تأسیس و فعالیت کانونهای دانشگاه، صنعت و جامعه” تدوین و پس از نظرخواهی حوزه های مرتبط ستادی و استانی و اعمال نظرات و تصویب نهایی در هیات رئیسه دانشگاه به شماره 68443/10 مورخ 98/10/24 ابلاغ شد.
همزمان با گام اول، مذاکرات با صنایع و ارگانهای اقتصادی و اجتماعی شروع شد و به صورت میدانی نیز در نشستهای راهبری پژوهشی منطقهای دنبال شد. خوشبختانه با اقدامات ارزشمندی که در سه ماه گذشته صورت گرفت، موفق به عقد توافق نامهها و قراردهایی شدیم که به لطف الهی و یاری شما عزیزان، ارزش افزوده قابل توجهی برای دانشگاه به همراه خواهد داشت. به مواردی از اقدامات و دستاوردهای پژوهشگاه و شبکه آزمایشگاهی در زمینه گسترش ارتباط دانشگاه با صنعت و جامعه در ادامه اشاره میکنم.
عقد توافقنامه همکاری دانشگاه آزاد اسلامی و صنایع وابسته به سازمان دریایی به ارزش 1500 میلیارد ریال
در آستانه چهل و یکمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی و در راستای اجرایی کردن تفاهمنامه همکاری جامع بین وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و دانشگاه آزاد اسلامی، توافق نامهای به ارزش 1500 میلیارد ریال با زیرمجموعههای وزارت دفاع و پشتیبانی منعقد شد. این توافقنامه فیمابین دانشگاه آزاد اسلامی و یکی از صنایع سازمان دریایی مستقر در مشهد و در جوار بارگاه ملکوتی ثامن الحجج (ع) به امضا رسید.
موضوع کلی این توافقنامه همکاری در زمینه تحقیق و توسعه و تولید مشترک است و پیاده سازی طرح های پژوهشی و راه اندازی خطوط مشترک تولید، ارائه خدمات دانشگاه در حوزه های بازرسی و کنترل کیفیت، استفاده از توان علمی دانشگاه برای اجرای اقدامات طراحی و تولید مستندات فنی در حوزه های مورد نیاز، تولید و پوشش قطعات مکانیکی، ایجاد بستر مناسب برای گذراندن دوره های کارآموزی هدفمند در صنعت جهت آماده سازی دانشجویان برای ورود به بازار کار و تولید، طراحی و اجرای طرح های اتوماسیون صنعتی در صنایع، تشکیل انجمن علمی و پژوهشی تخصصی در حوزه های مورد نیاز، تبادل نیرو و همکاری سرمایه های انسانی خبره صنایع با دانشگاه اهم موضوعات آن است. این توافقنامه در قالب فعالیتهای اداره کل کانونهای دانشگاه، صنعت و جامعه و در راستای پیشبرد اهداف گام دوم انقلاب اسلامی و سند توسعه و اقتدار علمی و عملی کشور و رویکردهای جدید دانشگاه آزاد اسلامی به منظور پاسخدهی به مسائل کشور پیگیری و به مرحله امضا رسید.
ایجاد شبکه اعضاء هیات علمی، دانشجویان، مدیران صنایع و نهادهای اجتماعی در جهت رفع نیازهای صنعت و جامعه
ارتباط با صنعت و جامعه و گسترش فعالیت های کانون های دانشگاه، صنعت و جامعه همانطور که به آن اشاره کردم نیاز به یاری همه شما فرهیختگان دانشگاه آزاد اسلامی دارد. از این فرصت استفاده می کنم و اعلام می کنم همه بزرگوارانی که دغدغه ارتباط با صنعت و جامعه و پژوهش مساله محور دارند و دارای توان فنی و اطلاعاتی در زمینه انجام پروژه های صنعتی هستند می توانند با همکاران پژوهشگاه در اداره کل کانون های دانشگاه، صنعت و جامعه در تماس باشند.
کانونهای دانشگاه، صنعت و جامعه در حقیقت محفلی برای گردهمایی، هم اندیشی و هم افزایی صنایع، سازمانها، ارگانهای فعال فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی، مراکز تحقیقاتی، سراهای نوآوری، اعضای هیات علمی، دانشجویان، مدیران صنایع و نهادهای اجتماعی در دانشگاه آزاد اسلامی هستند. در همین راستا، در سه ماه گذشته نشستها و جلسات امیدوار کنندهای با صنایع کشور برگزار شده است. جلسه فنی بررسی پروژه تولید قطعات توربو شارژر و قطعات هوایی مورد نیاز شرکت طراحی و ساخت موتورهای هوایی با حضور متخصصین مربوطه از واحدهای تهران جنوب، کرج، سمنان، دزفول، خمینیشهر، نجفآباد، سیرجان و نمایندگان پژوهشگاه و شبکه آزمایشگاهی دانشگاه یکی از این نشستها است. در این نشست ضمن بررسی های فنی و اجرایی مقرر شد، هر واحد دانشگاهی قطعات مورد نظر را که توانمندی ساخت و تولید آن را در اختیار دارد تحت پیشنهاد پروژه به پژوهشگاه اعلام کند.
جهتدهی، ارزیابی و حمایت از پایاننامههای تقاضامحور و محصولمحور تحصیلات تکمیلی
یکی از ظرفیتهای ذاتی هر دانشگاهی در حوزه پژوهش، دانشجویان تحصیلات تکمیلی است. در نتیجه هرگونه سیاستگذاری در حوزه پژوهش که بتواند این ظرفیت عظیم را با خود همراه کند، در حقیقت احتمال موفقیت را به میزان زیادی افزایش داده است. به همین منظور، در زمینه ارتباط با صنعت و جامعه در پژوهشگاه و شبکه آزمایشگاهی برنامهریزیهای لازم برای بهرهگیری از ظرفیت پایاننامهها و رسالههای دانشجویی در دستور کار قرار گرفته است و در گام اول «شیوهنامه جهت دهی، ارزیابی و حمایت از پایاننامه های تقاضامحور و محصولمحور تحصیلات تکمیلی» تدوین شد و طی مکاتبه ای برای نظرخواهی ستادی و استانی ارسال شده و در حال رایزنی برای تصویب نهایی آن در هیات رئیسه دانشگاه هستیم.
در این شیوه نامه به دنبال ساماندهی و هدفمندسازی پایان نامههای تحصیلات تکمیلی و سوق دادن آنها به سمت حل مسائل و مشکلات صنعت و جامعه و جهتدهی پژوهشهای دانشجویی به سمت فعالیتهای کاربردی با رویکردی مبتنی بر رسیدن به شاخصهای دانشگاه نسل سوم و کارآفرین هستیم که هم راستا با اهداف اسناد بالادستی کشور و به خصوص سند دانشگاه اسلامی است. در واقع خروجی مورد انتظار در پایاننامههای تقاضامحور ارائه راهکار علمی و عملی برای حل یک مسئله یا مشکل در صنعت و جامعه در قبال عقد قرارداد مشخص است. همچنین خروجی مورد انتظار در پایاننامههای محصول محور ساخت و توسعه یک محصول (نمونه کالا و یا فرایندی که شرایط ورود به بازار یا عرضه به عموم را کسب نموده و یا برای یا تولید نیمه صنعتی یا صنعتی آماده باشد) به منظور رفع یک نیاز یا حل مشکل در صنعت یا جامعه است و ممکن است در قبال عقد قرارداد مشخص انجام شود.
ساماندهی امور مرتبط به اختراعات
متاسفانه مدتی بود که امور مرتبط به اختراعات از جمله حمایت از اختراعات پژوهشگران دانشگاه آزاد اسلامی و همکاری با اداره ثبت اختراعات به منظور داوری اختراعات داخل و خارج دانشگاه بلاتکلیف مانده بود. خوشبختانه با ساماندهی پرونده های گذشته و برقراری ارتباط با اداره ثبت اختراعات کشور اکنون امور مربوط به اختراعات در پژوهشگاه در حال انجام است. همچنین دستورالعمل حمایت از اختراعات دانشگاه به منظور حفظ حقوق معنوی و علمی مخترعان ارجمند دانشگاه در برخورداری از مزایای اختراعات خود و حمایت از این آثار، بهروزرسانی شده است و به زودی ابلاغ خواهد شد. تائید علمی و حقوقی اختراعات و حمایت از حقوق مالکیت معنوی تولیدات علمی زمینه ساز فضای اعتماد متقابل میان مخترعان و سازمان های ذیربط میشود.
توجه ویژه به علمسنجی در دانشگاه آزاد اسلامی
دانشگاه آزاد اسلامی یکی از دانشگاههای پیشرو در زمینه پژوهش و تحقیقات در عرصههای ملی و بین المللی است، ولی متاسفانه عدم توجه به اصول علمسنجی منجر به رتبه بندی غیرواقعی دانشگاه در نظامهای رتبه بندی بین المللی شده است. به همین منظور رصد تولیدات علم و فناوری، علمسنجی و برنامه ریزی جهت ارتقاء جایگاه دانشگاه در رتبه بندیهای بین المللی و ایجاد سازوکار و زیرساخت لازم برای رقابت مؤثر و کارامد در سطوح بین المللی جهت دستیابی به مرجعیت علمی در دستور کار قرار گرفت. در همین راستا و در قالب یکی از فعالیتهای مهم اداره کل امور کتابخانهها، مجلات، انتشارات علمی و علمسنجی همه توان خود را به کار خواهیم گرفت تا تلاش شما عزیزان در کلیه حوزه های دانشگاه و به ویژه در حوزه تحقیق و پژوهش در مجامع بین المللی به درستی دیده شود. در زمینه علمسنجی در سه ماه گذشته اقدامات زیادی انجام شده است که به طور خلاصه به مواردی اشاره می کنم.
رصد و انتشار اخبار رتبهبندی دانشگاه براساس دادههای پایگاههای بینالمللی
باعث مباهات است که تلاش شما بزرگوارن در عرصههای بین المللی بازتاب یافته است و طبق آخرین ویرایش پایگاه های بین المللی دانشگاه آزاد اسلامی در سطح ملی و بین المللی پیشتاز عرصه های علمی است. در سه ماه گذشته با انتشار اخبار و گزارش هایی با عناوین «ارتقای 8 پلهای رتبه دانشگاه آزاد اسلامی در پایگاه طلایهداران علم (ESI)»، «تحول در دانشگاه آزاد اسلامی به روایت ۵ نظام رتبهبندی معتبر جهانی»، «دانشگاه آزاد اسلامی در 10 رشته رتبه اول کشور را کسب کرد» و «دانشگاه آزاد اسلامی برترین دانشگاه خاورمیانه در تولید علم» سعی کردهایم گوشهای از تلاش های شما بزرگواران را در سطح کشوری اطلاع رسانی کنیم.
در اینجا به بیان گوشه ای از جزئیات یکی از گزارشهای ارائه شده در سایتهای خبری بسنده می کنم. طبق آخرین ویرایش پایگاه طلایه داران علم کلاریویت آنالاتیکس Essential Science Indicators (ESI) به تاریخ 19 دی سال 98 (9 ژانویه سال 2020)، دانشگاه آزاد اسلامی در تعداد مستندات علمی برترین دانشگاه خاورمیانه است. بر اساس آخرین ویرایش این پایگاه ایران با 307656 تولید علمی در صدر کشورهای خاورمیانه قرار دارد. ترکیه با 292677 تولید علمی در رده دوم، عربستان با 115095 تولید علمی در رده چهارم و مصر با 103150 تولید علمی در رده پنجم قرار دارند.
دانشگاه آزاد اسلامی با 53904 مستند علمی دارای رتبه 101 بینالمللی در جایگاه اول خاورمیانه قرار دارد. دانشگاه ملک سعود با رتبه بین المللی 249 در جایگاه سوم، دانشگاه ملک عبدالعزیز با رتبه بینالمللی 288 در جایگاه پنجم، دانشگاه تهران با رتبه بین المللی 291 در جایگاه ششم، دانشگاه علوم پزشکی تهران با رتبه بینالمللی 360 در جایگاه هفتم، دانشگاه قاهره با رتبه بین المللی 469 در جایگاه یازدهم و دانشگاه استانبول با رتبه بین المللی 498 در جایگاه دوازدهم خاورمیانه قرار دارند.
اولین گاهنامه علمسنجی دانشگاه آزاد اسلامی
گاهنامه علمسنجی دانشگاه با هدف انتشار آخرین اخبار و گزارش های تولیدات علمی دانشگاه و آشنایی با مباحث مربوطه، توسط پژوهشگاه و شبکه آزمایشگاهی منتشر شد. مطالعه روند حاکم بر ارتباطات علمی و تولید آثار علمی و پژوهشی در چند دهه گذشته مورد توجه جدی قرار گرفته و سبب شکلگیری مطالعات استنادی، کتابسنجی و بهویژه علمسنجی به عنوان شاخههای نوین علم شده است. از دهه 1960-1970 به واسطه ایجاد پایگاه استنادی علوم توسط گارفیلد، استفاده از شاخصهای علمسنجی به منظور ارزیابی عملکرد پژوهشی مرسوم شد. موسسات مختلف از شاخصهای متفاوتی برای رتبهبندی استفاده میکنند. این شاخصها بسیار متنوع هستند و طیف وسیعی از کیفیت آموزش، تا تعداد صفحات وب سایت دانشگاه و مساحت آن را در بر میگیرد. مهمترین شاخصی که در بسیاری از رتبهبندیها به آن استناد میشود، کیفیت آموزش است. پارامترهای تاثیرگذار بر این شاخص در رتبهبندیهای مختلف متفاوت هستند، اما عموما تعداد فارغالتحصیلان دانشگاه و تعداد جوایز بینالمللی کسب شده توسط دانشگاه به ویژه جایزه نوبل در این دسته قرار میگیرند. شاخص مهم دیگر، وجهه بینالمللی دانشگاه است. با توجه به اینکه در دنیای رو به جهانی شدن امروز، موفقترین دانشگاهها آنهایی هستند که بتوانند بهترین دانشجویان و اساتید را از سراسر دنیا جذب کنند، تعداد اساتید و دانشجویان بینالمللی، کنفرانسهای بینالمللی و همکاریهای بینالمللی نیز از پارامترهای تاثیرگذار در این شاخص هستند.
فعالیتهای پژوهشی و تحقیقاتی نیز از جمله شاخصهای تاثیرگذار در رتبه دانشگاه هستند که به نوعی بیانگر خروجی علمی دانشگاه هستند. از پارامترهای موثر بر این شاخص میتوان به حجم پژوهشهای انجام شده، درآمدهای پژوهشی و اعتبار تحقیقات اشاره کرد. برای ارزیابی اعتبار تحقیقات از معیارهای مختلفی مانند تعداد مقالات چاپ شده در مجلات معتبر علمی، تعداد مقالات ISI، تعداد ارجاعات مقالات و نسبت ارجاعات به اعضای هیئت علمی استفاده میشود. از شاخصهای دیگر میتوان به نسبت استاد به دانشجو، اعضای هیات علمی برنده جایزه نوبل، اساتید و فارغالتحصیلان دارای مقالات پر استناد، امکانات آزمایشگاهی، سرانه کتاب و مجلات، بازدهی دانشگاه نسبت به اندازه آن، ابداعات و نوآوریهای صنعتی، تعداد مراکز رشد دانشگاه و کیفیت وب سایت دانشگاه اشاره کرد. در این گاهنامه بررسی معروفترین رتبهبندیهای دانشگاههای جهان و جایگاه دانشگاه آزاد اسلامی در آن ها بررسی شده است. اولین گاهنامه علم سنجی دانشگاه طی مکاتبهای برای کلیه استان ها در تاریخ 98/11/14 ارسال شده است.
ایجاد کمیته های علم سنجی استانی دانشگاه آزاد اسلامی
علم سنجی به عنوان یک حوزه که ریشه در علم اطلاعات و دانش شناسی دارد، دارای متداولترین روش های ارزیابی کمی و کیفی فعالیت های علمی و مدیریت پژوهش است. در همین راستا یکی از اهداف مهم پژوهشگاه و شبکه آزمایشگاهی به منظور پیاده سازی اقدامات نظام پژوهش و فناوری سند دانشگاه اسلامی رصد آخرین پیشرفتهای علمی دانشگاه آزاد اسلامی در سطح ملی و بین المللی، طراحی و مدیریت شبکه دانش در جهت تحقق علم دینی، تقویت و ارتقای جایگاه پژوهش و پژوهشگر، ایجاد سازوکار و زیرساختهای لازم برای دستیابی به مرجعیت علمی، تحکیم و تقویت اخلاق ورزی در راستای نظام پژوهشی مبتنی بر آموزه های اسلامی، تدوین شاخصها و معیارهای علم و فناوری مبتنی بر آموزههای اسلامی و شاخص های علم سنجی و اعتبارسنجی و طراحی و ایجاد سامانهای برای نظارت، ارزیابی و رتبه بندی دانشگاه ها و پژوهشگران جهت استمرار پویایی آن ها است.
کمیته علم سنجی استانها در صدد است با پایش مستمر روند و کیفیت تولیدات علمی دانشگاه آزاد اسلامی و تهیه و ارائه اطلاعات مستند و تصویری روشن از وضعیت تولیدات علمی منتشرشده به بهبود کیفیت تولیدات علمی استانها و نهایتاً دانشگاه کمک کند. شیوه نامه یادشده به تأیید ریاست دانشگاه رسیده است و بزودی ابلاغ خواهد شد. آنچه مسلم است بدون همکاری و عنایت همکاران عزیزم در حوزه پژوهشی استان ها رسیدن به اهداف این کمیتهها میسر نخواهد بود. در واقع یکی از اهداف راه اندازی این کمیتهها، مشارکت حداکثری کلیه فعالان حوزه پژوهش دانشگاه به منظور تحقق اهداف بیان شده برای این کمیتهها است.
ابلاغ دستورالعمل اجرایی حمایت مالی نشریات علمی دانشگاه آزاد اسلامی
بدونشک، یکی از مهمترین منابعی که امکان دسترسی سریع و آسان را به تحقیقات روز برای دانش پژوهان فراهم میسازد، نشریات دانشگاهی کشور هستند که به توسعه و تکامل کمّی و کیفی تحقیقات مدد میرساند و زمینه ساز حل مشکلات جامعه در زمینههای علوم مرتبط خواهند بود. در این راستا، «دستورالعمل اجرایی حمایت مالی نشریات علمی» در دستور کار پژوهشگاه و شبکه آزمایشگاهی دانشگاه قرار گرفت و پس از نظرخواهی استانی و حوزههای ستادی دانشگاه، اصلاح و در جلسه هیات رئیسه دانشگاه به تصویب رسید و با شماره 62815/10 مورخ 98/10/4 ابلاغ شد. این شیوهنامه با اهداف ارتقای جایگاه علمی دانشگاه آزاد اسلامی در نظامهای رتبهبندی بینالمللی، حرکت در مسیر تبدیل شدن به دانشگاه مولد علم، هدایت پژوهشها به سمت تحقیقات نوین و معرفی دستاوردهای علمی، بهرهمندی از منابع علمی پژوهشی توسط اعضای هیات علمی، حرکت به سمت ایجاد نظام نشر علمی در سطح ملی و بین المللی و تسهیل معرفی دستیافتههای پژوهشی دانشجویان تدوین و ابلاغ شده است.
همکاری دانشگاه آزاد اسلامی با انتشارات اشپرینگر در قالب مدل جدید
علیرغم تحریم های ظالمانه و فشارهای موجود بر ناشران بین المللی، با تلاش و پیگیری همکارانم در پژوهشگاه و شبکه آزمایشگاهی و حمایت های ویژه ریاست محترم دانشگاه آزاد اسلامی، همکاری با ناشر بین المللی اشپرینگر در قالب مدل جدید ادامه یافت. با توجه به اینکه نشریات علمی دانشگاه آزاد اسلامی با تلاش کلیه عوامل اجرایی بزرگوار نشریات دانشگاه در عرصه های بین المللی جایگاه مناسبی پیدا کرده اند، نوع قرارداد با انتشارات اشپرینگر تغییر یافت و از سال 2020 میلادی با مدل هیبرید نیازی به صرف هزینه مالی برای انتشار این نشریات نیست و از طرف دیگر این نشریات برای دانشگاه درآمدزایی هم خواهند داشت. تولید و گسترش علم از اهداف اصلی دانشگاه است و گامهای اساسی در این زمینه برداشته شده است. در حال حاضر دانشگاه آزاد اسلامی 390 عنوان نشریه علمی دارد که 16 عنوان آن در پایگاه بین المللی Clarivate Analytics و 19 عنوان در Scopus نمایه هستند، 117 عنوان رتبه علمی از وزارتین دارند و انشاءالله با رفع برخی از موانع مدل درآمدزایی ارزی به سایر مجلات تعمیم خواهد یافت.
به همت همکارانم در اداره کل امور کتابخانه ها، مجلات، انتشارات علمی و علم سنجی و همراهی شما عزیزان به زودی گردهمایی سراسری سردبیران مجلات را خواهیم داشت تا ضمن تبادل نظر، کارگاه های استانداردسازی و نمایه سازی برای مجلات برگزار شود. معتقدیم هم افزایی دانش در این زمینه موجب پیشبرد اهداف کلان دانشگاه می شود. تبدیل دانشگاه به یک ناشر معتبر بین المللی از جمله اهدافی است که در دستور کار قرار دارد و در گام اول در نظر داریم با افزایش نمایه های معتبر مجلات در مسیر درآمدزایی ارزی حرکت کرده و در این راستا از ناشران تراز اول و معتبر جهانی استفاده کنیم.
ساماندهی و بروزرسانی ارزیابی و پرداخت جایزه چاپ مقالات علمی
به منظور فراهم آوردن شرایط مناسب تحقیق و پژوهش و قدردانی شایسته از شما پژوهشگران، اعضای هیات علمی و نویسندگان ارجمند مقالات علمی جهت انتشار بروندادهای پژوهشی دانشگاه در مجلات معتبر علمی “شیوه نامه ارزیابی و پرداخت جایزه چاپ مقالات علمی” مورد بازنگری و بروزرسانی قرار گرفت و بعد از طی مراحل نظرخواهی و طرح در هیات رئیسه دانشگاه به شماره 74582/10 مورخ 98/11/16 ابلاغ شد. جلوگیری و ممانعت از انجام پژوهش های کاذب و نمایشی و کمی گرایی صرف در انتشار مقالات، یکی از رویکردهای دوره جدید دانشگاه آزاد اسلامی است. متاسفانه افزایش کمی تعداد مقالات با تزریق پول از طریق باشگاه پژوهشگران جوان در دوره های قبلی منجر به رشد نمایشی تعداد مقالات دانشگاه شده بود. به همین منظور برای تغییر رویکرد و توسعه واقعی و پایدار پژوهش در دانشگاه، آیین نامههای مربوط از جمله شیوه نامه ارزیابی و پرداخت جایزه مقالات علمی بازبینی و بروزرسانی شد. از جمله رویکردهای جدید در این شیوه نامه میتوان توجه ویژه به پژوهش های مشترک با دانشگاههای جهان به خصوص جهان اسلام، توسعه هدفمند و تاثیرگذار در ارتقای جایگاه جهانی کشور در علم و فناوری و ایجاد انگیزه برای حرکت در مسیر تولیدات مسألهمحور همراستا با نظام موضوعات پایش دانشگاه اشاره کرد.
تدوین شیوه نامه جامع نشر علمی دانشگاه آزاد اسلامی
با توجه به ماموریت تعریف شده در سند دانشگاه اسلامی مبنی بر انتشار علم و فناوری در خدمت نیازهای جامعه و در راستای راهبردهای نظام پژوهش و فناوری سند یاد شده، بازنگری شیوه نامه انتشار کتاب در دستور کار قرار گرفت. هدف از فعالیت نشر، پاسخگویی به نیازهای علمی و پژوهشی در سطح دانشگاه و کشور است. به منظور دستیابی به این هدف “برنامه توسعه کیفی و کمی فعالیت های نشر دانشگاه”، “رویکرد تعالی محور”، “گسترش مرزهای دانش و علوم کاربردی و کارآمد مبتنی بر نشر مسئله محور”، “اجتناب از نشر بدون تقاضا و یا بدون کاربست” مورد توجه قرار گرفته است. براین اساس با توصیف ضوابط و مقررات حاکم بر انتشار کتب علمی دانشگاه آزاد اسلامی تلاش شده است چارچوب های حاکم بر انتشار کتاب های علمی منطبق با اهداف یاد شده و توسعه فعالیتهای تحقیقاتی و روزآمدسازی محتواهای آموزشی و تخصصی انجام پذیرد. این شیوه نامه در مرحله تصویب در هیات رئیسه دانشگاه است و بزودی ابلاغ خواهد شد.
دستاوردهای نشست های راهبری پژوهشی مناطق 10 و 7
همانطور که در گزارشات سه ماهه قبلی به آن اشاره کردم، به دنبال راهبری صحیح امور پژوهشی استان ها و گسترش تعاملات با سروران زحمت کش واحدها در خط مقدم دانشگاه آزاد اسلامی، نشست های راهبری پژوهشی منطقه ای در دستور کار پژوهشگاه و شبکه آزمایشگاهی قرار گرفت. برنامه ریزی این نشست ها با دقت نظر خاصی به همت همکارانم در ادراه کل پایش، نظارت و آمار و اطلاعات پژوهشگاه و شبکه آزمایشگاهی انجام و پیاده سازی شده است.
در سه ماه زمستان، نشست های راهبری پژوهشی مناطق 7 و 10 دانشگاه برگزار شد. امضاء تفاهم نامه و قرارداد با ارزش 25 میلیارد ریال با صنایع فولاد اهواز، صدور مجوز و موافقت اصولی 2 مرکز تحقیقاتی، 14 گروه پژوهشی، 4 آزمایشگاه مرکزی و یک کنسرسیوم از مهمترین دستاوردهای چهارمین نشست راهبری پژوهشی دانشگاه در منطقه 10 بود که به میزبانی واحد اهواز برگزار شد. همچنین انعقاد 5 تفاهم نامه بین دانشگاه آزاد اسلامی استان فارس و مجتمع صنعتی فراسان، کارخانه لاستیکسازی دنا، سازمان نظام مهندسی استان فارس، شرکت تولید نیروی برق حرارتی فارس و بوشهر، شرکت آب و فاضلاب روستایی فارس به منظور توسعه و گسترش تعاملات و همکاری های پژوهشی، صنعتی و تحقیقاتی و همچنین دو تفاهم نامه بین دانشگاه آزاد اسلامی استان کهگیلویه و بویراحمد و گروه صنایع غذایی کوبودنا و مجتمع صنعتی طبیعت زنده (سینره) با هدف گسترش تعاملات و همکاری های پژوهشی، صنعتی و تحقیقاتی از مهمترین مصوبات نشست راهبری پژوهشی در منطقه 7 دانشگاه آزاد اسلامی به میزبانی واحد شیراز بود.
بر خود لازم میدانم از کلیه مسئولین استانی و واحدها در برگزاری و عنایت ویژه به نشست های راهبری پژوهشی منطقهای تشکر کنم. این نشستها اهمیت ویژهای در رفع مشکلات و تسهیل امور پژوهشی واحدهای دانشگاهی دارد و استقبال استانها از این جلسات قابل ستایش است. اقدامات استانها و واحدهای دانشگاهی در طول این نشست ها در راستای اهداف کلان حوزه پژوهش دانشگاه بوده است. حرکت به سمت درآمدزایی از شبکه آزمایشگاهی و تحقیقاتی دانشگاه، احصاء نیازهای بومی مناطق با توجه به صنایع و قابلیت های منطقهای، اهتمام در اجرای طرح پایش، برنامه ریزی جهت اجرایی نمودن طرح پویش، راهبری مراکز خدمات آزمایشگاهی در ایجاد آزمایشگاه های استاندارد بر اساس پتانسیل های منطقه ای، اقدام برای اخذ استاندارد 17025 در راستای درآمدزایی شبکه آزمایشگاهی، ایجاد کنسرسیوم های مراکز تحقیقاتی با موضوعات مرتبط به مسائل منطقه ای، اقدام عملیاتی در خصوص اجرایی نمودن طرح تعاون تجهیزات آزمایشگاهی و کارگاهی واحدهای دانشگاهی از جمله اقدامات با ارزشی است که در این نشست ها مورد مطالبه قرار گرفته است.
عملکرد و دورنمای سامانهی متمرکز آمار و اطلاعات پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی (سماپ)
این سامانه به منظور جمعآوری و تمرکز کلیه آمارهای موجود در حوزه پژوهشی دانشگاه، با 12 جدول از همه اقلام اطلاعاتی حوزههای مرتبط پژوهشی راهاندازی شد و واحدهای دانشگاهی جهت تکمیل و ارسال آمار خود، اقدام به ورود اطلاعات در این سامانه نمودند. مدل کاری سامانه در سه سطح واحد، استان و پژوهشگاه و شبکه آزمایشگاهی طراحی شده است. در حال حاضر دادهها هر 3 ماه یکبار جمعآوری و اطلاعات مربوط به 7 دوره گذشته در این سامانه موجود و قابل ارایه است. از نتایج حاصله از محتویات سامانه جهت استخراج انواع گزارشهای سطح پایین، میانی و مدیریتی استفاده میشود. در راستای توسعه و ارتقای سامانه، برنامهریزیهای کلانی برای دستیابی به سامانه جامع پژوهشی دانشگاه صورت پذیرفته است که نتایج آن مرحله به مرحله و پس از عملیاتی شدن به آگاهی واحدهای دانشگاهی خواهد رسید. تمرکز و یکپارچگی در جمعآوری و ارایه آمار و اطلاعات یکنواخت از جمله مهمترین اقدامات، برنامهها و اهداف این پروژهی پژوهشی میباشد. در آینده نیز اطلاعات موجود در سامانه به عنوان مبنایی برای ارزیابی و نظارت بر عملکرد پژوهشی واحدهای دانشگاهی و همچنین تصمیمسازی در حوزه پژوهشی دانشگاه، استفاده میگردد. سامانه سماپ یکی دیگر از اقدامات با ارزش اداره کل پایش، نظارت و آمار و اطلاعات پژوهشگاه و شبکه آزمایشگاهی می باشد که به کمک کارشناسان محترم پژوهشی واحدها به صورت دوره ای تکمیل و بروزرسانی می شود.
ابلاغ بخشنامه ماموریت مطالعاتی در دانشگاه ها، مراکز علمی، جامعه و صنعت
در راستای مساله محور کردن کلیه امور پژوهشی، آیین نامه ماموریت مطالعاتی در دانشگاه ها، مراکز علمی، جامعه و صنعت بروزرسانی شد و بعد از طی مراحل نظرخواهی از حوزه های ستادی و استان ها و تصویب در هیات رئیسه دانشگاه به شماره 69318/10 مورخ 98/10/28 ابلاغ شد. رویکردهای جدید در این بخشنامه عبارتند از: “تغییر رویکرد از فرصت مطالعاتی به ماموریت مطالعاتی در راستای رفع مشکلات دانشگاه، جامعه و صنعت با اولویت نظام موضوعات برنامه علمی پایش دانشگاه”، “سامان بخشی ماموریت مطالعاتی اعضای هیات علمی و دانشجویان در داخل و متقاضیان خارج از دانشگاه”، “امکان ماموریت مطالعاتی در جامعه و صنعت در کنار ماموریت مطالعاتی در خارج از کشور”، “تدوین فرآیند پذیرش ماموریت مطالعاتی برای متقاضیان خارج از دانشگاه برای حضور در دانشگاه آزاد اسلامی”، “مرتفع سازی نقص های بخشنامه های قبلی در خصوص مشکلات مالی و ارزی متقاضیان ماموریت مطالعاتی” و “تفویض اختیارات مرتبط با ماموریت مطالعاتی در جامعه و صنعت به شورای پژوهش و فناوری استان ها”. در خصوص ماموریت مطالعاتی در جامعه و صنعت در حال احصاء نیازها و مسائل صنایع کشور هستیم و بزودی در سایت پژوهشگاه و شبکه آزمایشگاهی برای استفاده شما عزیزان بارگذاری و اطلاع رسانی خواهد شد.
ساماندهی نحوه اختصاص اعتبارات پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی
با توجه به ضرورت توسعه و ارتقای کیفیت فعالیت های پژوهشی و با هدف حل مسائل و معضلات ملی و منطقه ای، برقراری ارتباط مؤثر با مراکز صنعتی و پژوهشی، تأمین بودجه لازم برای فعالیت های پژوهشی اثر بخش، حرکت به سوی فعالیت های مرجعیت ساز، مرزشکن و اقتدار آفرین در سطوح ملی و بین المللی و همچنین ساماندهی شیوه هزینه کرد اعتبارات پژوهشی براساس سند چشم انداز و سیاست های کلان دانشگاه در حوزه پژوهش، “شیوه نامه نحوه اختصاص اعتبارات پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی” تنظیم شده است و برای نظرخواهی به محضر شما بزگواران ارسال شده است تا پس از دریافت و اعمال نظرات ابلاغ گردد.
در این شیوه نامه فعالیت های پژوهشی با توجه به اولویت ها و رویکردهای جدید دانشگاه به سه بخش فعالیت های توسعه محور (توسعه زیرساخت های پژوهشی)، فعالیت های تعالی محور و فعالیت های راهبردی-حمایتی با هدف حل مسئله تقسیم بندی شده و درصد اعتبار تخصیص یافته به هرکدام مشخص شده است. جابجایی اعتبارات پژوهشی در این شیوه نامه بر اساس اهداف “درآمدزایی از پژوهش های تقاضامحور و حل مساله”، “ارتقاء کیفیت در راستای بسط همکاری های مشترک، ملی و بین المللی” و “بومی سازی و پاسخگویی به نیازهای محلی، منطقه ای و ملی، انجام فعالیت های مرز شکن، مرجعیت ساز و اقتدار آفرین” امکان پذیر خواهد بود.
برنامه های عملیاتی ساماندهی مراکز تحقیقاتی و شبکه آزمایشگاهی دانشگاه آزاد اسلامی
همانطور که در گزارشات قبلی به آن اشاره کردم، یکی از قابلیت ها و مزیت های دانشگاه آزاد اسلامی در اختیار داشتن ظرفیت ها و زیرساخت های گسترده است که متاسفانه بخشی از این ظرفیت ها، از جمله در زمینه تجهیزات آزمایشگاهی و کارگاهی، بلااستفاده مانده است. به یاری شما عزیزان، تلاش های گسترده ای برای به حرکت درآوردن این ظرفیت های عظیم در دانشگاه به کار برده ایم. راه اندازی مراکز خدمات و شبکه های آزمایشگاهی و تحقیقاتی و طرح تعاون تجهیزات در فصول گذشته و عملیاتی سازی کنسرسیوم واحدهای پژوهشی (مراکز تحقیقاتی) و برنامه بازاریابی محصولات و خدمات آزمایشگاهی و کارگاهی در سه ماه زمستان از جمله مواردی است که عزم جدی پژوهشگاه و شبکه آزمایشگاهی را در این زمینه نشان می دهد. به چند مورد از اقدامات اجرایی که در این سه ماه به همت همکاران پرتلاشم در حوزه مراکز تحقیقاتی و آزمایشگاه ها انجام شده است در ادامه اشاره می کنم.
برگزاری اولین همایش هم اندیشی روسای مراکز خدمات آزمایشگاهی و کارگاهی
اولین همایش روسای محترم مراکز خدمات آزمایشگاهی و تحقیقاتی استان ها در محل سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی در روز یکشنبه مورخ 27 بهمن ماه 1398به همت همکاران در حوزه امور آزمایشگاه ها و مراکز تحقیقاتی در یک فضای صمیمی حول پنج محور برگزار شد: 1- تاکید بر لزوم حرکت به سمت اخذ استاندارد 17025 در آزمایشگاه های واحد های دانشگاهی و آشنایی با قوانین و مقررات مربوطه و بایدها و نبایدهای اخذ مجوز استاندارد 17025، 2- بحث تخصصی تنظیم قراردادها در حوزه آزمایشگاه ها، 3- ارائه گزارش از فاز دوم توسعه سامانه ساها، 4- بحث کارشناسی برگزاری دوره های تخصصی کارگاه ها و آزمایشگاه های دانشگاه، 5- بحث کارشناسی تجهیز و نگهداری آزمایشگاه ها.
عملیاتی سازی کنسیریوم های مراکز تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی
انجام پروژه های کلان کشوری و حل مسائل پژوهش و فناوری کشور نیازمند هم افزایی، همگرایی و هماهنگی کلیه ظرفیت های واحدهای پژوهشی در دانشگاه می باشد. به همین منظور تدوین “شیوه نامه ساختار و وظایف کنسرسیوم واحدهای پژوهشی (مراکز تحقیقاتی) دانشگاه آزاد اسلامی” در دستور کار قرار گرفت و به شماره 63987 مورخ 98/10/9 به حضورتان ابلاغ شد. مهمترین اهداف کنسرسیوم ها تعریف پروژه های راهبردی در سطح کلان ملی (Mega Project) و مدیریت اجرای این پروژه ها در جهت رفع نیازهای کشور است. بدیهی است هماهنگی، برنامهریزی و اشتراکگذاری توان علمی، موجب همافزایی و رشد و شتاب هرچه بیشتر در مسیر رفع نیازهای تحقیقاتی جامع کشور می شود. در حال حاضر پراکندهکاری، انجام پژوهشهای موازی و عدم انطباق طرحهای تحقیقاتی با نیازها و اولویتهای اصلی کشور، از معضلاتی است که منجر به اتلاف منابع و توان علمی میشود. تشکیل شبکه مراکز علمی و تحقیقاتی فعال در حوزههای مرتبط با یکدیگر در قالب کنسرسیوم میتواند این معضلات را به حداقل برساند.
در راستای عملیاتی سازی این شیوه نامه، اولین جلسه کنسرسیوم مراکز تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی در زمینه گیاهان داروئی در محل پژوهشگاه و شبکه آزمایشگاهی برگزار شد. اعضای این کنسرسیوم شامل مراکز تحقیقاتی واحدهای دانشگاهی بیرجند، گرگان، شهر قدس، اراک، میانه، بروجرد، کرمانشاه، علوم و تحقیقات، اصفهان، یادگار امام (ره) و نیشابور بود. در این جلسه اعضای کنسرسیوم ضمن بیان توانمندی های مراکز تحقیقاتی مربوطه پیشنهاداتی را ارائه دادند که در نهایت مقرر شد حول تعداد محدودی موضوع کلان از جمله تولید بذر اصلاح شده بررسی های لازم صورت گیرد و در جلسه بعدی موضوع مصوب و محل دبیرخانه در یکی از واحدهای پژوهشی توانمند تشکیل شود.
اجرایی شدن دستورالعمل بازاریابی محصولات و خدمات آزمایشگاهی و کارگاهی دانشگاه آزاد اسلامی
یکی دیگر از حلقه های ساماندهی ظرفیت های آزمایشگاهی و کارگاهی دانشگاه به سمت پویایی، درآمدزایی و مشارکت در طرح های بومی و ملی، پیاده سازی یک برنامه بازاریابی دقیق و منسجم است. به همین منظور برنامه بازاریابی شبکه های آزمایشگاهی و کارگاهی با رویکرد مشارکت حداکثری اساتید و کارشناسان خبره دانشگاه در دستور کار قرار گرفت و دستورالعمل مربوطه به شماره 63989 مورخ98/10/9 ابلاغ شد. تمرکز بر درآمدزایی و بازاریابی فعال با توجه به نیازهای متفاوت مناطق مختلف کشور مبتنی بر آمایش سرزمین از مهمترین رویکردهای برنامه بازاریابی شبکه آزمایشگاهی است. در حال حاضر به دنبال اجرایی سازی این برنامه به صورت پایلوت در چهار استان می باشیم.
آغاز فاز دوم توسعه سامانه ساها، پیگیری طرح تعاون تجهیزات و همکاری با شبکه آزمایشگاهی فناوری راهبردی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری
بازبینی و اصلاح فهرست تجهیزات آزمایشگاهی و کارگاهی ثبت شده در سامانه ساها در دستور کار قرار گرفت و طی آن حدود ۱۱۰ هزار رکورد ثبت شده مورد بازبینی قرار گرفت و فاز دوم غربال لیست تجهیزات توسط کارگروه های تخصصی متشکل از اعضای هیات علمی و کارشناسان خبره آزمایشگاه ها درحال انجام است. همچنین ادامه ارزیابی آزمایشگاه های دانشگاه آزاد اسلامی در راستای شناسایی تجهیزات بلااستفاده و استفاده از توان بخشنامه تعاون تجهیزات قویا در حال انجام است که با توجه به ماهیت کار برکات آن در سال آینده بروز پیدا کرده و در گزارشات بعدی ارائه خواهد شد. در سال آینده هیچ دستگاهی در سطح دانشگاه بلااستفاده نخواهد ماند و اگر واحدی نتواند بهره برداری کند به واحدهای دیگر واگذار خواهد شد.
در اقدامی دیگر در راستای ساماندهی آزمایشگاه های دانشگاه و پیرو عقد تفاهم نامه با شبکه آزمایشگاهی فناوری راهبردی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، کلیه استان ها موظف شدند که حداکثر تا خرداد ماه سال 99 آزمایشگاه های خود را عضو شبکه نمایند. در این دوره بسترها فراهم شده و 15 آزمایشگاه عضو و 16 آزمایشگاه اقدامات لازم را انجام داده و مستعد عضویت شده اند. امیدوارم در اولین گزارش سال آینده 266 آزمایشگاه در اقصی نقاط کشور عضو فعال این شبکه شوند.
علاوه بر اقدامات ذکر شده تعداد 9 دوره آموزشی در راستای توانمندسازی کارشناسان و اعضای هیات علمی هماهنگ شده است. خروجی این دوره ها افراد توانمندی است که قادر خواهند بود تجهیزات موجود را راه اندازی نموده و در راستای ارایه خدمات دستگاه های آزمایشگاهی عملیاتی نمایند. این اقدام در سال آینده نیز با قوت بیش از گذشته و با همکاری واحدهای دانشگاهی توانمند ادامه خواهد داشت. اینجانب از این فرصت استفاده کرده و از واحدهای دانشگاهی توانمند برای مشارکت در این طرح دعوت می نمایم.
برقراری و پرداخت حق تخصص کارکنان آزمایشگاه ها و کارگاه ها دانشگاه آزاد اسلامی
با عنایت به سند دانشگاه اسلامی و سیاست های کلان دانشگاه آزاد اسلامی در حوزه آزمایشگاه ها و کارگاه ها و با هدف افزایش انگیزه کارکنان این حوزه در راستای پیشبرد اهداف دانشگاه برای کسب درآمد غیر شهریه ای، استفاده مناسب و بهینه از تجهیزات و دستگاه های آزمایشگاهی و کارگاهی، افزایش کارائی و نیز ایجاد جذابیت برای فعالیت در حوزه آزمایشگاه ها و کارگاه و همچنین توجه به رضایت مندی سرمایه های انسانی که مسئولیت و پشتیبانی آزمایشگاه ها و کارگاه ها را عهده دار هستند، آیین نامه نحوه برقراری و پرداخت حق تخصص کارکنان آزمایشگاه ها و کارگاه ها به شماره 68452/10 در تاریخ 98/10/24 ابلاغ شد. لازم به ذکر است هرگونه پرداخت حق تخصصی باید متناسب با کارائی افراد باشد و از مدیران محترم امور آزمایشگاه ها در کلیه واحدها انتظار می رود عنایت ویژه ای به این موضوع داشته باشند. به امید خدا و یاری همه زحمت کشان آزمایشگاه ها و کارگاه های دانشگاه آزاد اسلامی به زودی شاهد تحول اساسی در ارائه خدمات آزمایشگاهی و کارگاهی و افزایش درآمدزایی از تجهیزات دانشگاه خواهیم بود.
ارزیابی مراکز تحقیقاتی و ساماندهی حق سرپرستی روسای مراکز تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی
از آنجا که هر نهاد علمی باید بهبود پیوسته در عملکرد خود را مد نظر قرار دهد، به این منظور لازم است سیستم ارزیابی عملکرد مناسبی جهت ردیابی موقعیت دقیق و اخذ بازخورد برای شناخت کاستی ها داشته باشد. با عنایت به این مطلب، ارزیابی و رتبه بندی مراکز خدمات آزمایشگاهی و تحقیقاتی دانشگاه به منظور بهبود مستمر عملکرد این مراکز و اجزای زیرمجموعه آن ها (آزمایشگاه ها و واحدهای پژوهشی) و دستیابی کامل به اهداف تاسیس این مراکز، یکی از اولویت های پژوهشگاه و شبکه آزمایشگاهی است که با جدیت تمام در حال پیگیری آن هستیم. بر اساس شاخص های تعریفشده در شیوهنامه ارزیابی و رتبه بندی مراکز تحقیقاتی هم اکنون ارزیابی و رتبه بندی 194 مرکز تحقیقاتی در حال انجام می باشد که براساس کسب امتیاز در چهار سطح ضعیف (زیر 400 ضعیف) متوسط (401 تا 700)، خوب (701 تا 1000) و عالی (بیش از 1000) رتبه بندی می شوند. به مراکز تحقیقاتی که بین 400-300 امتیاز کسب نمایند شش ماه فرصت فعالیت داده خواهد شد تا امتیاز لازم را کسب نمایند و در صورت کسب امتیاز 200 تا 300، مرکز به گروه تبدیل خواهد شد. بدیهی است در صورت کسب امتیاز پایین تر از 200 مجوز مرکز لغو می شود.
در خصوص میزان حق سرپرستی روسای مراکز تحقیقاتی، پس از سال نخست ضمن تاکید مجدد بر پرداخت حق مسئولیت از محل درآمدهای مرکز، به منظور نظام مند کردن این پرداختی ها شیوه عمل و پرداخت آن بر اساس ارزیابی و رتبه بندی ها انجام خواهد گرفت که جزییات آن قبلا به استان ها ابلاغ شده است. براساس این ابلاغیه مراکز تحقیقاتی که پس از ارزیابی و رتبه بندی در گروه مطلوب قرار بگیرند کماکان به مدت یک سال دیگر از حق سرپرستی معادل رئیس دانشکده همان واحد برخوردار خواهند بود. ضمنا مراکز تحقیقاتی که پس از ارزیابی و رتبه-بندی در گروه متوسط قرار بگیرند حق سرپرستی آن ها تا زمان ارزیابی بعدی (یک سال دیگر) به 50 درصد حق سرپرستی رئیس دانشکده همان واحد تقلیل خواهد یافت. مراکز تحقیقاتی که پس از ارزیابی و رتبه بندی در گروه ضعیف قرار بگیرند در صورتی که این ضعف عملکردی باشد، حکم ریاست مرکز تحقیقاتی لغو و لازم است رئیس جدید برای اداره امور مرکز تحقیقاتی با اعمال 25 درصد حق سرپرستی (تا رسیدن به وضعیت متوسط و مطلوب) معرفی شود. همچنین به منظور تشویق مراکز تحقیقاتی فعال و پیشرو، حق سرپرستی روسای مراکز تحقیقاتی که در رتبه بندی سالانه مقام برتر را کسب کنند، تا ضریب 4/1 افزایش یافته و با مجوز پژوهشگاه و شبکه آزمایشگاهی قابل محاسبه و پرداخت است.
پیگیری امور جشنواره های دانشگاه آزاد اسلامی
بلافاصله بعد از اتمام جشنواره فرهیختگان دانشگاه آزاد اسلامی اقدامات لازم برای برگزاری باشکوه تر این جشنواره در سال 1399 شروع شد و کلیه فرم ها و روندها مورد بازنگری قرار گرفت و از معاونت های مختلف دانشگاه نظرات اخذ و در خصوص راه اندازی سامانه جشنواره مذاکراتی با یکی از واحدهای دانشگاهی صورت گرفت. بدیهی است این جشنواره یکی از معتبرترین جشنواره های دانشگاه آزاد اسلامی است و بدین وسیله از همه همکاران گرامی در سطح دانشگاه آزاد اسلامی تقاضا دارم با تلاش و کوشش توان علمی و اجرایی خود را افزایش داده و با ارسال پرونده ها در موعد مقرر ما را در برگزاری باشکوه این جشنواره یاری رسانند. همچنین مجوزهای لازم برای برگزاری پنجمین جشنواره ملی فناوری نانو نیز به استان آذربایجان شرقی داده شده است و این انتظار می رود که فناوران علم نانو با تمام توان در این جشنواره که در خرداد ماه سال آینده برگزار می شود توان دانشگاه آزاد اسلامی را نشان دهند.
انتشار ویژه نامه پژوهش دانشگاه آزاد اسلامی
در سه ماه زمستان به منظور ارتباط بیشتر با شما عزیزان تصمیم گرفتیم به صورت ماهانه ویژه نامه پژوهش را تهیه و از طریق سایت پژوهشگاه و شبکه آزمایشگاهی و سایر رسانه های دانشگاه اطلاع رسانی کنیم. همچنین ویژه نامه ای در باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان هر ماهه تهیه و اطلاع رسانی می شود. معتقدم که ویژه نامه های یادشده و گزارش حاضر به نوعی مسئولیت پژوهشگاه و باشگاه پژوهشگران جوان در زمینه پاسخگو بودن به شما مخاطبان فرهیخته است. امیدوارم این ارتباط دوسویه باشد و با همراهی شما بزرگواران بتوانیم تعامل سازنده ای به منظور رشد و تعالی دانشگاه در همه زمینه ها داشته باشیم.
برگزاری منظم جلسات شورای امور پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی
در روزهای دوشنبه هر هفته شورای امور پژوهشی پژوهشگاه به منظور بهبود نظام پاسخگویی به وظایف محوله و بررسی پرونده های پژوهشی در دستور کار پژوهشگاه و شبکه آزمایشگاهی قرار دارد. پرونده های پژوهانه اعضای هیأت علمی، درخواست های تشویق مقالات، خرید کتب، خرید تجهیزات آزمایشگاهی، طرح های پژوهشی، ماموریت های مطالعاتی، شرکت در همایش های خارج کشور، امور جشنواره های دانشگاه، برگزاری همایش ها، ارزیابی و صدور مجوز نشریات، ارزیابی و صدور مجوز مراکز تحقیقاتی و پرونده های ثبت اختراعات از جمله امور پژوهشی هستند که کارشناسان زحمت کش پژوهشگاه و شبکه آزمایشگاهی دانشگاه به طور پیوسته در حال پاسخدهی به آن ها هستند. در کنار بررسی درخواست ها، کل مجموعه پژوهشگاه و شبکه آزمایشگاهی دائما به دنبال بررسی و تحلیل پرونده ها و تلاش در جهت ارتقای نظام پژوهش دانشگاه به منظور دستیابی به اهداف کلان دانشگاه هستند.
ابلاغ آییننامههای عضویت در باشگاه، حمایت و تسهیلات و دستورالعمل ارزیابی و رتبهبندی باشگاهها
آییننامه عضویت در باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، با نگاه استعدادیابی و فعالیتمحوری ابلاغ شد. مطابق با این آییننامه عضویت اصلی در باشگاه بر روی جوانان دانشجوی دانشگاه آزاد اسلامی و دانشآموزان مدارس سما متمرکز شده است.
آیین نامه حمایت و تسهیلات دانشجویی و دانشآموزی با توجه به اینکه فعالیتهای باشگاه، عمدتاً به هدایت و برنامهریزی در چهار شاخه (مسابقات علمی، طرحهای پژوهشی دانشجویی و برنامهریزی دورههای توانمندسازی مکمل آموزش کلاسیک و فعالیت در انجمنهای علمی) متمرکز است تدوین و ابلاغ گردید.
دستورالعمل ارزیابی عملکرد و رتبه بندی دفاتر باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان برای اولین بار تدوین و ابلاغ شد. تدوین این دستورالعمل جهت بهرهمندی حداکثری از ظرفیتهای ساختاری و عملیاتی دفاتر باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان است. همچنین با توجه به بخشنامه شماره 26770/10 مورخ98/5/12 مبنی بر ارتقای جایگاه روسای باشگاه معادل مدیران گروه های آموزشی در واحدهای دانشگاهی، تعیین حق مدیریت روسای باشگاهها متناسب با فعالیتهای صورت گرفته، مطابق با این دستورالعمل صورت میگیرد. همچنین باشگاههای ممتاز مطابق با این دستورالعمل تعیین و مورد تشویق قرار خواهد گرفت.
انعقاد تفاهم نامه با وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی
در راستای ارائه تسهیلات هدفمند و فعالیت محور به اعضای باشگاه، تفاهمنامهای میان باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی منعقد شد. مطابق با این تفاهمنامه، دانشگاه آزاد اسلامی با محوریت باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان متعهد گردید که با تعریف کد شناسایی برای واحدهای تابعه، فارغ التحصیلان شغل اولی را شناسایی و جهت کارورزی معرفی کند. وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در مقابل متعهد گردید با پرداخت سهم بیمه کارفرما مجموعاً تا حداکثر 24 ماه برای هر کارورز، پوشش بیمه مسئولیت و حوادث برای کارورزان در دوره های مقدماتی، پرداخت کمک هزینه آموزشی و ایجاد دسترسیهای مدیریتی لازم برای دانشگاه در سامانه کارورزی و اشتغال اعضای دانشآموخته باشگاه پژوهشگران و نخبگان را تسهیل بخشد.
انعقاد تفاهم نامه با ستاد فناوری نانو ریاست جمهوری
تفاهمنامه با ستاد فناوری نانو معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با هدف توانمندسازی و ترویج علوم مرتبط با فناوری نانو در حوزههای دانشجویی و دانشآموزی منعقد شد. حمایت ستاد از برنامههای ترویجی حوزه فناوری نانو و مشارکت باشگاهها و انجمنهای مرتبط در واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی و همچنین تسهیل شرکت اعضای باشگاه در برنامهها و جشنوارههای ستاد نانو از مفاد این تفاهم نامه است. این تفاهم نامه با گام عملیاتی شرکت دادن انجمن علمی دانشگاه در هشتمین دوره توانافزایی مروجین فناوری نانو آغاز گردیده است.
برگزاری مسابقات استانی و ملی
با توجه به به واگذاری امور مسابقات دانشگاه آزاد اسلامی به باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، در فاز اول مسابقات ایده تا عمل دانشجویی در سطح ملی در 32 عنوان تا کنون با محوریت استان ها و براساس نیاز و طرح پایش تعریف شده است که به لطف پروردگار بیش از 15 مسابقه و رویداد در حال برگزاری است و 5 مسابقه و رویداد تاکنون برگزار شده است، لازم به ذکر است بعضی از مسابقات بصورت لیگ و بلند مدت برنامه ریزی شده است. همچنین مسابقات درون واحدی و منطقه ای و استانی در کنار این مسابقات ملی در حال برگزاری می باشد. در خصوص مسابقات بین المللی و برون مرزی، مجوز برگزاری ایران روبوکاپ 2020 ایران در سطح بین المللی با محوریت واحد استان قزوین و مجوز شرکت تیم سازه های ماکارونی واحد یزد با جذب حامیان مالی خارج از دانشگاه جهت شرکت در مسابقات مجارستان، پس از تایید شورای مربوطه داده شده است.
ابلاغ و آغاز برنامه فراخوان طرحهای تحقیقاتی دانشجویی ( فطرت)
باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان به منظور شناسایی، حمایت و هدایت ایده های نوآورانه دانشجویان و در راستای تبدیل دانشگاه آزاد اسلامی به دانشگاه مسئله محور در جهت حل مسائل و مشکلات کشور، همچنین توسعه و ترویج فرهنگ تفکر مسأله محور، فراخوان اجرای طرح های پژوهشی را در فصل زمستان آغاز نمود. این فراخوان که برای اولین بار از طرح های دانشجویی کلیه دانشجویان دانشگاه آزاد حمایت می کند، با عنوان “فراخوان طرحهای تحقیقاتی دانشجویی ( فطرت)” در دی ماه آغاز شده و با توجه به درخواست و استقبال دانشجویان و اعضای باشگاه، مهلت ثبت نام و شرکت در این فراخوان تا فروردین 99 تمدید شد.
این فراخوان در پنج محور اصلی توسعه کشاورزی و صیانت از منابع طبیعی (استحصال، بهینهسازی مصرف)، مهندسی معکوس و داخلی سازی محصولات، خدمات و ابزارهای خارجی، ایمنی و مدیریت بحران (پیش از حادثه، در زمان حادثه، پس از حادثه)، اندیشهورزی و ارائه راهکار جهت بهبود و حل مسائل کشور، نقش باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان در تعالی دانشگاه آزاد اسلامی و 25 محور فرعی به کلیه واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی سراسر کشور ابلاغ شد. رویکرد حاکم بر اجرای طرحهای پیشنهادی می بایست شامل ارکان آسیب شناسی مشکلات کشوری/منطقه ای، ارائه راه حلی نو برای مشکل شناسایی شده و ارزیابی، آزمون و صحت سنجی علمی راه حل پیشنهادی در مقیاسی محدود باشد. روش انجام طرح های پیشنهادی میتواند به صورتهای متنوعی نظیر تولید نرم افزار، تولید نمونه دستسازه، تولید اثر هنری یا پژوهش و ارزیابی در مطالعات موردی باشد. همچنین فرآیند ارزیابی پیشنهاد اولیه طرحها، نیز به صورت رویداد حضوری برگزار خواهد شد تا شور و هیجان علمی را در فضای دانشجویی ایجاد کند. این رویداد با دورههای توانمندسازی در زمینه اجرای طرحهای پژوهشی همراه خواهد بود.
آغاز همکاری باشگاه با معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری در زمینه جشنواره پایاننامههای سه دقیقهای (پاناسه)
با هماهنگی باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان با صندوق حمایت از پژوهشگران کشور، باشگاه، به عنوان مجری برنامههای ترویجی این ستاد در زمینه علم و فناوری خواهد بود. در این زمینه برنامه ریزی اولین برنامه علمی ترویجی صندوق با عنوان جشنواره پایاننامههای سه دقیقهای انجام شد که با همکاری باشگاه در کلیه واحدهای دانشگاهی اجرا خواهد شد.
برگزاری جلسه شورای هدایت
هفتادمین جلسه شورای هدایت استعداد درخشان که دبیرخانه آن باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان میباشد برگزار شد. در این جلسه گزارشی از تعداد افراد پذیرش شده بدون کنکور در سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری ده سال اخیر شورای هدایت ارائه گردید. سپس درخواستهای استفاده از امتیاز پذیرش بدون آزمون در مقطع بالاتر در دانشگاه آزاد اسلامی که به دبیرخانه شورا رسیده بود مطرح و با برخی از آنان موافقت گردید. همچنین در خصوص بررسی و بازنگری در آیین نامه پذیرش بدون آزمون، مقدماتی بیان شد و مقرر گردید جهت بررسی و تبادل نظر در دستور کار جلسه آتی شورای هدایت قرار گیرد.
طراحی جشنوارههای دانش آموزی
هدف معاونت دانش آموزی باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، شناسایی دانش آموزان مستعد و ایجاد بستری برای توانمندسازی آنان است. از اینرو همانطور که گفته شد آیین نامه های عضویت و تسهیلات بازنگری و ابلاغ شد و ضمن بررسی مسابقات و جشنواره های مختلف برای شناسایی دانش آموزان مستعد در حوزه های فناورانه و اندیشه ورزی و علوم پایه مسابقات و جشنواره های مختلفی برنامه ریزی شد.
در حوزه فناوری جشنواره ملی اسباب بازی دانشآموزی با رویکرد دستورزی طراحی شد و پس از بررسی و هماهنگی با واحدهای مختلف، واحد یزد به عنوان میزبان اولین جشنواره ملی اسباببازی دانش آموزی انتخاب شد. در این خصوص برگزیدگان دانشآموزی کلیه استانها در مرحله نهایی شرکت خواهند کرد. در مرحله نهایی این جشنواره شرکت کنندگان به صورت تیمی و با استفاده از کارگاههای مختلف بر روی ایده ها و محصولات برگزیده کار خواهند کرد. ضمناً با توجه به ارتباط موضوعی، در خصوص شناسایی دانش آموزان مستعد، هماهنگی لازم با برگزارکنندگان مسابقات روباتیک انجام شده است.
برای شناسایی اعضای مستعد در موضوعات اندیشه ورزی نیز جشنواره ملی اندیشه ورزی با رویکرد سیاستگذاری طراحی شد که واحد تهران مرکزی به عنوان میزبان اولین دوره این جشنواره انتخاب شد. همچنین برای شناسایی دانش آموزان مستعد در حوزه علوم پایه نیز، هماهنگی کامل با برکزارکنندگان جشنواره دانشآموزی سینا که در واحد علوم و تحقیقات برگزار خواهد شد بعمل آمده است. شایان ذکر است برگزیدگان کلیه مسابقات و جشنواره های فوق در مدارس تابستانی مرتبط شرکت خواهند کرد و تسهیلاتی از قبیل ادامه تحصیل برگزیدگان در مقاطع بالاتر در نظر گرفته شده است.
برگزاری نشستهای راهبری باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان در استانها
نشست های راهبری باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان جهت پیگیری اجرای برنامه های تعریف شده در استان های خوزستان، فارس، بوشهر و کهگیلویه و بویراحمد با حضور روسای دانشگاه آزاد اسلامی استان و روسای باشگاه در واحد های استان برگزار شد.
برخی از موفقیتهای اعضای باشگاه در سه ماه گذشته
کسب رتبه سوم نوآوری در گروه تخصصی مکانیک در جشنواره خوارزمی توسط عارف اعظمی گیلان عضو باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان کرمانشاه در جشنواره خوارزمی برای طرح دستگاه پرداختکاری چرخشی که از طرح های پژوهشی دانشجویی باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان می باشد. همچنین تقدیر از ۶ نفر از اعضای باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان به عنوان دانشجویان نمونه کشوری در مراسم تجلیل از برگزیدگان بیست و هشتمین جشنواره دانشجوی نمونه کشوری، با حضور دکتر اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیسجمهور، دکتر منصور غلامی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، دکتر سعید نمکی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کشور و دکتر محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در تالار شهیدبهشتی نهاد ریاستجمهوری صورت گرفت.
طراحی سامانه مسابقات
در راستای برگزاری بهتر مسابقات، سامانه مسابقات باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان طراحی و پیادهسازی شد. با توجه به گستردگی مسابقات و لزوم یکپارچه سازی آن ها در سطوح مختلف برگزاری، با انجام نیازسنجی های صورت گرفته، برای اولین در دانشگاه و توسط باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، سامانه مسابقات طراحی و به مرحله اجرایی رسید. این سامانه قابلیت تعریف مسابقات، ثبت نامه شرکت کنندگان، ارسال اثر، داوری و …. را دارا است و روسای باشگاه های کشور می توانند از آن استفاده نمایند.
معرفی دانشجویان برتر و جوان دانشگاه آزاد اسلامی جهت همکاری در ترسیم چشمانداز 1450 به کمیسیون نظارت دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام
در پی درخواست کمیسیون نظارت دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام، جهت معرفی دانشجویان برتر و جوان مقاطع تحصیلات تکمیلی در حوزههای تخصصی (آیندهپژوهی، علم و فناوری، اقتصادی، علومسیاسی و روابط بینالملل، فرهنگی و اجتماعی، نفت و انرژی) جهت حضور و همکاری در اولین همایش ” ترسیم چشمانداز جمهوری اسلامی ایران 1450″ بر اساس الگوی پایه اسلامی- ایرانی و بیانیه گام دوم انقلاب، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان پس از مکاتبه با واحدها تعداد 13 نفر از دانشجویان با مشخصات خواسته شده (از واحدهای تهران جنوب، سمنان، زاهدان، چهارمحال و بختیاری، قزوین، گرگان، اسلامشهر و رودهن) را به دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام معرفی کرد.
سخن آخر
همانطور که در آیه شریفه «إِنَّ مَعَ الْعُسْرِ یُسْرًا» به مومنان مژده داده شده است در پس هر سختی و دشواری، آسانی و گشایشی وجود دارد. آنچه کشور ما در همه زمینه ها نیاز دارد، جهاد همگانی و تلاش بی وقفه برای اعتلای کشور عزیزمان در همه عرصه ها است. دانشگاه آزاد اسلامی نیز به عنوان یک نهاد تاثیرگذار کشور، در سال 98 پیرو نامگذاری این سال به نام «رونق تولید» توسط رهبر معظم انقلاب، با یک بسیج همگانی و تلاشی خستگی ناپذیر در راه تحقق این شعار قدم برداشته است. به ویژه پژوهشگاه و شبکه آزمایشگاهی، به عنوان متولی امور پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی، در زمینه پژوهش اثرگذار و ارتباط با صنایع و سازمان های اقتصادی کشور به منظور رونق تولید پیش قدم بوده است و با ریل گذاری صحیح و حرکت گام به گام، اقدامات اساسی در این زمینه انجام داده است که به تفصیل در گزارش های چهارگانه فصلی به محضر همه شما بزرگواران اعلام شد. امید است با اقدامات ارزشمند انجام شده در دانشگاه آزاد اسلامی بزودی شاهد تحولات شگرفی در زمینه پژوهش و تحقیقات اثرگذار در جامعه و صنعت باشیم. توجه به پژوهش مساله محور در دانشگاه های کشور به طبع رونق تولید را به همراه خواهد داشت.
به گزارش روابط عمومی دانشگاه آزاد اسلامی، نگاهداری در پایان این گزارش نوشت: امیدوارم همکاران پرتلاشم در دانشگاه آزاد اسلامی با نقش آفرینی اجتماعی خود در اعتلای علم و فناوری میهن اسلامی سهم خود را در تحقق بیانیه گام دوم انقلاب و سند دانشگاه اسلامی ایفا نمایند.
انتهای پیام
منبع: ایسنا