همزمان با روز جهانی مسجد، موزه ملی ایران با معرفی ۱۴ اثر تاریخی اسلامی به نمایش درآمده در موزه مادر ایران، این مناسبت را تکریم کرد.
به گزارش ایسنا، نمایشگاه مجازی «شمیم خانه خدا» با گزیده‌ای از آثار موزه ملی ایران در محدوده زمانی سده‌های اولیه اسلامی یعنی قرن‌های سوم و چهارم قمری تا پایان دوره‌ی قاجار مرتبط با مساجد طراحی و تدوین شده است که همزمان با آغاز ماه محرم و هفته مساجد منتشر شده‌اند.
مهمترین بناهایی که از زمان پذیرش دین اسلام توسط ایرانی‌ها به معماری و فضاهای شهری و عام‌المنفعه اضافه شدند، مساجد بودند پژوهشگران معتقدند با توجه به اهمیت دینی و نقش اجتماعی مساجد در دوران اسلامی همه شهرهای ایران مسجد جامع داشتند و برخی از مساجد مانند مسجد جامع نیشابور، بخارا، قم و شیراز در منابع ادبی و بعضی دیگر مانند مسجد جامع شوش، سیراف و اصفهان به وسیله کاوش‌های باستان‌شناسان شناسایی شدند.
با وقوع رخدادهای مهم سیاسی و اجتماعی ساخت و تکمیل مساجد و تحول آنها باعث ایجاد مساجدی با سبک و سنت‌های خاص شد که هر یک از جنبه‌های معماری و هنری دارای اهمیت هستند، تحول در ایجاد فضاهای معمارانه و افزودن اجزا با کارکردهای مختلف مانند شبستان رواق طاق ایوان، گنبد، محراب، مناره و منبر به مساجد و ویژگی‌های ساختاری و ظاهری برای آنها ایجاد می‌کرد.
تزیین فضاهای بیرونی و درونی با کتیبه‌ها و نگاره‌های هندسی، تجویدی و گیاهی برای تعریف فضا و شکوه عبادت الهی برای معماران از جایگاه خاصی برخوردار بوده و در این میان هنرهایی مانند گچبری، آجرکاری و کاشیکاری در حد اعلای آن به کار رفته است؛ مساجد در گذر از تاریخ را از سر گذرانده اند و برخی دچار آسیب و تخریب شدند و برخی از اجزای آنها از محل جدا و به مکان‌های دیگری منتقل شدند برخی از اجزا و تزئینات و مساجد برای حفاظت بیشتر و معرفی به مخاطبان به موزه‌ها منتقل شده‌اند، که در تکریم روز جهانی مساجد معرفی شده‌اند.
کتیبه سنگی به خط کوفی از مسجد سلماج در بیستون کرمانشاه متعلق به سده چهارم هجری قمری، به شماره ۳۲۸۰ در موزه ملی ایران نگهداری می‌شود.
محراب گچبری مسجد کشف شده در تپه ارگ در شهر ری تهران متعلق به سده سوم و چهارم هجری قمری که به شماره ۳۲۶۳ در موزه ملی ایران نگهداری می‌شود.
محراب گچبری دارای خط کوفی از مسجد ری در تهران متعلق به دوره سلجوقی که به شماره ۳۲۶۳ در مستند موزه ملی ایران نگهداری می شود.
محراب سنگی کتیبه به خط کوفی از مسجد میمه اصفهان متعلق به دوره سلجوقی در سده پنجم هجری قمری، به شماره ۳۲۸۶ در موزه ملی ایران نگهداری می‌شود.
قطعه‌ای از آجر کاری مسجد جامع فرومد در میامی سمنان متعلق به سده هفتم هجری قمری از دوره سلجوقی به شماره ۴۳۹۰ در موزه ملی ایران به ثبت رسیده است.
کتیبه چوبی به خط ثلث از روستای کوشه جزیره قشم متعلق به دوره ایلخانی در سده هشتم قمری است که به شماره ۲۰۸۲۷ در موزه ملی نگهداری می‌شود، این مسجد در سال ۷۳۶ قمری بر اثر زلزله ویران و در آتش سوخت و در سال ۷۳۷ توسط حاکم وقت مرمت شد.
منبر چوبی منبت کاری و گره چینی از مسجد جامع روستای سوریان در شهر بوانات فارس از دوره ایلخانی در سده هشتم سال ۷۷۱ قمری، به شماره ۳۲۷۶ در موزه ملی ایران نگهداری می‌شود.
کتیبه چوبی منبت کاری شده به خط ثلث از دوره تیموری سده نهم مربوط به سال ۸۷۴ قمری که به شماره ۳۵۸۶ در موزه ملی ایران نگهداری می‌شود.
عود سوز مفرغی از مسجد دارالعباده یزد متعلق به ۹۹۰ قمری که به شماره ۳۶۵۷ در موزه ملی ایران نگهداری می‌شود. این عودسوز دارای وقف نامه از طرف عالم ابن حیدر است که آن را وقف مسجد دارالعباده یزد کرده است.
محراب سنگ مرمر کتیبه و خط کوفی و ثلث از مسجد جامع ابرقو یزد متعلق به دوره صفوی که به شماره ۳۶ ۶۱ در موزه ملی ایران نگهداری می‌شود.
محراب سنگ مرمر از مسجد گنج در کرمان متعلق به دوره صفوی که به شماره ۳۲۷۳ در موزه ملی ایران نگهداری می‌شود.
نگارگری ایرانی به سبک هرات که طواف خانه خدا را در مسجدالحرام نشان می‌دهد و متعلق به دوره صفوی در سده یازدهم قمری است که به شماره ۴۶۱۴ در موزه ملی ایران نگهداری می‌شود.
وقف نامه مسجد و مدرسه چهارباغ اصفهان متعلق به دوره قاجار از سده ۱۲ قمری که در موزه ملی ایران نگهداری می‌شود.
همچنین قسمتی از کتیبه پرده کعبه در مسجدالحرام از مکه و متعلق به دوره صفوی به شماره ۲۲۶ ۱۴۳ در موزه ملی ایران نگهداری می‌شود.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
