پژوهشگر جوان ایرانی موفق به طراحی و ساخت کیت فلورسانسی ارزان قیمت بر پایه تلفن همراه هوشمند برای تشخیص سریع و دقیق باکتری اشرشیاکلی در نمونه‌های آبی شد.
نیلوفر امین، دانش آموخته دکتری شیمی تجزیه، در گفت‌وگو با ایسنا، از ساخت یک نانو کیت بسیار ارزان، سریع و با کاربری آسان خبر داد و گفت: برای نخستین بار موفق به ارائه ابزاری به عنوان آزمایشگاه در یک میکروتیوپ شدیم که قادر است در مدت کمتر از ۲۰ دقیقه باکتری اشرشیاکلی را در نمونه های آب آلوده تشخیص دهد و بصورت کمی و دقیق مقدار آن را ارزیابی کند.
وی گفت: این ابتکار عمل جدید درحقیقت یک ایمونو حسگر زیستی منحصربفردی است که تنها به ۱۰۰ میکرو لیتر از نمونه آب نیاز دارد و از طریق تلفن همراه و سیستم های ارتباطی آن می توان نتایج به دست آمده را به هر گوشه ای از جهان ارسال کرد.
امین با بیان این که بیماری‌های عفونی همچنان تهدید جدی برای سلامت جهانی به شمار می رود، گفت: باکتری گرم منفی اشرشیاکلی عامل اصلی عفونت‌های باکتریایی بوده که عمدتا از طریق آب و غذا منتقل می‌شود. از طرف دیگر عفونت های ناشی از مقاومت دارویی تا سال ۲۰۵۰ انتظار می رود بیماری های کشنده تر از سرطان شمرده شوند (آنها سالانه ۱۰ میلیون نفر را در سراسر جهان از بین خواهند برد) و تقریبا ۹۵ درصد از این مرگ و میر در کشورهای کم درآمد و متوسط رخ خواهد داد، مگر اینکه اقدامی کارساز انجام شود.
وی افزود: در راستای مقابله با بیماری های عفونی، دستیابی به تشخیص دقیق و به موقع اغلب به منظور تصمیم‌گیری آگاهانه در مورد طرح درمان حایز اهمیت است. تشخیص سریع و دقیق به پزشکان این امکان را می‌دهد که درمان مناسب را تجویز کنند و به طور کلی پیش آگهی بیمار را بهبود ببخشند. با توجه به تکثیر سریع این پاتوژن بیماری‌زا و شیوع بیماری‌های ناشی از آن، توانایی تشخیص سریع آن در مراحل اولیه به منظور حفظ ایمنی غذا و آب و حفاظت از سلامت عمومی بخصوص درکشورهای در حال توسعه، بسیار حیاتی است.
این دانش‌آموخته دکترای شیمی تجزیه ادامه داد: معمولا برای غربالگری و تشخیص باکتری های بیماری زا از روش‌هایی مثل کشت پلیت، واکنش های زنجیره ای پلیمریزاسیون (PCR ) و تست های الایزا استفاده می‌شود که بسیار پیچیده، گران قیمت و زمانبر هستند و باید در محیط آزمایشگاهی انجام شود. پس نیاز به فرستادن نمونه به یک آزمایشگاه تشخیص طبی جهت آنالیز دارند بنابراین فرآیند نمونه برداری تا آنالیز بسیار زمانبر خواهد بود.
امین خاطرنشان کرد: اخیرا ایمونوحسگرهای لترال فلو بر پایه سنجش‌های ایمونوکروماتوگرافی برای تشخیص باکتری ایکلی ارائه شده اند که از دقت و حساسیت کافی برخوردار نیستند و قابلیت کاربرد در محل را ندارند.
وی در ادامه بهره گیری از ویژگیهای منحصر به فرد نوری نانوکلاسترهای طلا به عنوان پروب فلورسانسی و نانو ذرات طلا و همچنین تهیه آسان و استفاده از ترکیبات غیر سمی و دوستدار محیط زیست و قابلیت اتصال این پلتفرم به تلفن همراه هوشمند به منظور آنالیز مقادیر بسیار کم باکتری موجود در نمونه از ویژگی های منحصر به فرد این روش ذکر کرد.
امین با تاکید بر اینکه این نانوکیت برای تشخیص باکتری ایکلی طراحی شده است، یادآور شد: کیت طراحی شده یک پلتفرم زیستی است و ما می‌توانیم با تغییراتی بر روی آن سایر پاتوژن های بیماری‌زا را از این طریق شناسایی کنیم.
به گفته‌ی مجری این طرح تحقیقاتی، این پژوهش با راهنمایی پروفسور ‘عباس افخمی عقداء’ استاد دانشگاه بوعلی سینا همدان و همکاری پروفسور ‘ آربن مرکوچی’ مدیر گروه تحقیقاتی بیوسنسور و بیوالکترونیک موسسه ICN۲ دانشگاه اتونومای بارسلونا و دکتر روزلان آلوارز دیدوک انجام شده است.
این پژوهش در ژورنال Analytical Chemistry از انتشارات انجمن شیمی امریکا (ACS) به چاپ رسیده است.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
