در کنار پژوهشهای گوناگون حوزه پزشکی با هدف غلبه بر کووید-۱۹، بسیاری از شرکتهای فعال در حوزه فناوری نیز به ارائه دستاوردهایی پرداختهاند که میتوانند به مقابله با این بیماری کمک کنند.
به گزارش ایسنا، با همهگیری کووید-۱۹، افزایش ابتلا و مرگ و میر ناشی از این بیماری، بسیاری از پزشکان و گروههای پژوهشی سعی دارند تا واکسن یا دارویی را برای آن ارائه دهند. در کنار این عده از پژوهشگران، شرکتهای فعال در حوزه فناوری نیز تلاش میکنند تا راهحلهایی را در حوزه کاری خود، برای مقابله با این بیماری فراهم کنند. ارائه فناوریهای مناسب برای این کار، به خلاقیت و نوآوری نیاز دارد تا غلبه بر این بحران ممکن شود. پیگیری شرکتهای فناوری برای مقابله با بحران کووید-۱۹، به ارائه راهحلهای جالبی ختم شده است.
ابزار پوشیدنی برای تشخیص کووید-۱۹
یکی از دستاوردهای کاربردی حوزه فناوری که برای تشخیص کووید-۱۹ ابداع شدهاند، فناوریهای پوشیدنی هستند و نقش مهمی را در مقابله با این بیماری بر عهده دارند. برای نمونه میتوان به مچبندهایی اشاره کرد که به ردیابی سلامت کاربر میپردازند تا در صورت وجود نشانههای کووید-۱۹ به آنها هشدار دهند.
استارت آمریکایی “Care Predict”، مچبندهایی را ارائه داده است که به ردیابی سلامتی افرادی میپردازند که در نزدیکی افراد مبتلا به کووید-۱۹ بودهاند.
“موسسه پژوهشی اسکریپس”(Scripps Research)، بررسیهایی را در زمینه استفاده از ابزارهای پوشیدنی آغاز کرده است که میتوانند کووید-۱۹ را به موقع تشخیص دهند. این بررسیها با هدف جمعآوری دادههای مربوط به ضربان قلب صورت میگیرند؛ معیاری که به گفته پژوهشگران، ارتباط زیادی با شیوع آنفلوانزا دارد. پژوهشگران امیدوار هستند که نشانههای ابتدایی هشدار دهنده، برای تشخیص کووید-۱۹ سودمند باشند.
شرکت “فیتبیت”(Fitbit) نیز برای مقابله با کووید-۱۹، کاربردهای جدیدی را در مورد فناوریهای خود یافته است. این شرکت سازنده فناوریهای پوشیدنی، با “دانشگاه استنفورد”(Stanford University) به همکاری پرداخته است تا بررسی کند که آیا دادههای جمعآوری شده با ابزار پوشیدنی آن میتوانند به پژوهشگران در تشخیص نشانههای کووید-۱۹ پیش از ظهور آنها کمک کنند یا خیر.
فیتبیت، روزانه دادههای بسیاری را در مورد ضربان قلب، الگوهای خواب و دمای پوست کاربران به دست میآورد. هدف از این پژوهش، آموزش الگوریتمهایی است که الگوهای غیرعادی مربوط به کاربر را شناسایی میکنند و عفونت احتمالی را تشخیص میدهند. یافتههای این پژوهش نشان میدهند که ردیابهای فعالیت میتوانند پیش از ظهور نشانههای کووید-۱۹، تغییرات جزئی را در موارد مهمی مانند ضربان قلب و تنفس نشان دهند.
شرکت ایتالیایی “IK Multimedia” پس از آغاز همهگیری کووید-۱۹، فناوری جدیدی موسوم به “سیف اسپیسر”(Safe Spacer) را طراحی و ابداع کرد. این ابزار مربع شکل آنقدر کوچک است که در مچبند، گیره کمربند یا جاسوئیچی نیز جا میگیرد و به رعایت فاصله اجتماعی میان افراد کمک میکند. این شرکت، فناوری جدید را روی کارمندان خود آزمایش کرد و نتیجه رضایتبخشی به دست آورد زیرا این دستگاه در صورت نزدیک شدن افراد به یکدیگر، لرزش را آغاز میکند و به انتشار صداهایی میپردازد که آزاردهنده هستند؛ بدین ترتیب همه مجبور میشوند تا فاصله اجتماعی را رعایت کنند.
حسگرهای پوشیدنی نیز از انواع دیگر فناوریهایی هستند که برای نظارت بر سلامتی افراد و یا بررسی وضعیت بیماران مورد استفاده قرار میگیرند. یک مرکز بالینی سلامت در شانگهای برای پیشگیری از گسترش کووید-۱۹، به استفاده از حسگرهای پوشیدنی روی آورد که دمای بدن بیماران را اندازهگیری میکنند. این حسگرها به بدن بیماران متصل میشوند تا دادههای مربوط به دمای بدن او را به صورت لحظهای جمعآوری کنند و برای متخصصان بفرستند.
ساعتهای هوشمند، از جمله ابزارهای پوشیدنی حوزه فناوری هستند که میتوانند در تشخیص کووید-۱۹ موثر باشند. پژوهشگران دانشگاه استنفورد در بررسی جدیدی، اطلاعات مربوط به برخی از بیماران مبتلا به کووید-۱۹ را با ساعتهای هوشمند مورد بررسی قرار دادند و متوجه تغییراتی در ضربان قلب، تعداد گامها و خواب آنها شدند. پژوهشگران در برخی از موارد نیز توانستند نشانههای واضح این بیماری را زودتر شناسایی کنند. آنها نتیجه گرفتند که گجتهای پوشیدنی میتوانند ابزار سودمندی برای بررسی نشانههای حیاتی بدن و شناسایی کووید-۱۹ باشند.
شناسایی کووید-۱۹ با کمک هوش مصنوعی
هوش مصنوعی، قابلیتهای خود را در زمینههای گوناگون اثبات کرده و موفق شده است تا به انسان در حل کردن بسیاری از مشکلات کمک کند. یقینا هوش مصنوعی با توجه به سابقه درخشان خود میتواند یکی از گزینههای مهم در شناسایی به موقع کووید-۱۹ باشد.
یک شرکت زیستفناوری اروپایی موسوم به “Nuritas”، هوش مصنوعی را به کار گرفته تا روش کشف پپتیدهای ضد ویروسی را متحول کند. اگرچه از کشف نحوه درمان با کمک پپتید، مدتها میگذرد اما این شرکت سعی دارد تا با کمک هوش مصنوعی، شناسایی پپتید را در بازه زمانی کوتاهتری انجام دهد، به افزایش کارآیی آن کمک کند و خطر آن را نیز کاهش دهد. انتظار میرود که این فناوری بتواند به شناسایی پپتیدهای موثر طی چهار تا پنج ماه کمک کند. تاکنون حدود ۶۰ درصد پپتیدهای کشف شده با این روش، عملکرد مطلوبی داشتهاند. Nuritas در جست و جوی پپتیدهایی است که علاوه بر مقابله با ذرات ویروس، به کاهش واکنش التهابی بدن که به آسیبهای تنفسی در بیماران مبتلا به کووید-۱۹ منجر میشوند، کمک کنند.
شرکت فناوری “Infervision”، نرمافزاری مبتنی بر هوش مصنوعی ابداع کرده است که میتواند به تشخیص سریع کروناویروس کمک کند. این نرمافزار موسوم به “inferVISION” با کمک یک برنامه هوش مصنوعی، نشانههای کووید-۱۹ را در افراد مشکوک به این بیماری تشخیص میدهد و با این کار، باری از دوش کادر درمان برمیدارد. این نرمافزار نسبت به بقیه نرمافزارهای مشابه خود، سرعت بیشتری در تشخیص دارد و میتواند انتخاب خوبی برای استفاده در مراکز درمانی باشد.
پژوهشگران دانشگاه “ام.آی.تی”(MIT)، سیستمی مبتنی بر هوش مصنوعی ابداع کردهاند که میتواند جزئیترین تغییرات ناشی از کووید-۱۹ را تشخیص دهد و افراد مبتلا به این بیماری را حتی در صورت نداشتن نشانهها شناسایی کند. این سیستم، به چند شبکه عصبی مجهز است که یکی از آنها قدرت صوتی و دیگری، وضعیت احساس فرد را میسنجد و زوال عصبی را نشان میدهد. شبکه عصبی دیگری نیز تغییرات سیستم تنفسی را بررسی میکند. دادههای این سیستم در کنار یکدیگر میتوانند اطلاعات مورد نیاز را فراهم کنند تا پزشکان، چشمانداز کاملتری از سلامت فرد داشته باشند.
پژوهشگران انگلیسی، برنامهای را برای ردیابی نشانههای کووید-۱۹ طراحی کردهاند که مبتنی بر هوش مصنوعی است و میتواند احتمال بروز هرگونه نشانه یا شدت گرفتن بیماری را ارزیابی کند. در این برنامه، از یک الگوریتم یادگیری ماشینی استفاده شده است که به پژوهشگران امکان میدهد تا نشانههای کووید-۱۹ از جمله درد قفسه سینه، خستگی شدید، اسهال یا پریشانی را ارزیابی کنند.
پژوهشگران “دانشگاه کمبریج”(University of Cambridge)، یک صفحه نمایشگر را طراحی کردهاند که با استفاده از هوش مصنوعی میتواند پیش از رسیدن دست کاربر به صفحه، این موضوع را پیشبینی کند. این فناوری “پیشلمسی” که در حقیقت، برای استفاده در خودروهای هوشمند طراحی شده بود، میتواند به پیشگیری از گسترش کووید-۱۹ کمک کند. این فناوری برای استفاده در ایستهای بازرسی، فروشگاهها و دستگاههای خودپرداز نیز مناسب است و میتواند مانع شیوع کروناویروس در اماکن عمومی باشد.
گروهی از پژوهشگران اروپایی و آمریکایی، نرمافزاری طراحی کردهاند که میتواند اسکنهای قفسه سینه بیماران را با کمک هوش مصنوعی مورد بررسی قرار دهد و کووید-۱۹ را شناسایی کند. پژوهشگران در این پروژه، پایگاه دادهای شامل اسکنهای ثبت شده با اشعه ایکس را فراهم کردند و سپس، شبکههای عصبی عمیق را آموزش دادند تا تفاوتهای میان اسکن ریه افراد سالم و افراد مبتلا به کووید-۱۹ را تشخیص دهد. به گفته پژوهشگران، میزان کارآیی و دقت این نرمافزار در آزمایشها، تا ۹۸ درصد بوده است.
رباتهایی که با کروناویروس مقابله میکنند
از زمان شیوع کروناویروس در جهان تاکنون، رباتهای بسیاری به کار گرفته شدهاند تا به انسانها در مقابله با آن کمک کنند. این رباتها، کارهای گوناگونی از جمله ضدعفونی کردن بیمارستانها و اماکن عمومی، کمک کردن به خرید در فروشگاهها و یا رساندن بستههای پستی را انجام میدهند تا انسانها کمتر مجبور باشند به سطوح دست بزنند و یا در مکانهای پرازدحام قرار بگیرند.
شرکت “بوستون داینامیکس”(Boston Dynamics)، سگهای رباتیک خود را در اختیار بیمارستانها گذاشته است تا در دوره همهگیری کووید-۱۹ به خدمترسانی بپردازند. این شرکت، ربات چهارپای خود را به یک آیپد مجهز کرده است تا به پزشکان امکان دهد که به صحبت کردن با بیماران خود از راه دور بپردازند. آیپدها، صحبتهای پزشکان را به صورت زنده برای بیماران پخش میکنند و لزوم دیدار حضوری را کاهش میدهند.
شرکت “بلو اوشن رباتیکس”(Blue Ocean Robotics)، رباتی برای ضدعفونی کردن بیمارستان ارائه داده است که میتواند طی چند دقیقه، فضا را به صورت کامل ضدعفونی کند. این ربات موسوم به “UVD” که به “ربات باکتریکش” نیز مشهور شده است، پس از پایان یافتن کار کادر درمان، به اتاقها میرود و آنها را به طور کامل ضدعفونی میکند. به گفته شرکت سازنده، این ربات در آزمایشها موفق شده است تا ۹۹/۹ درصد از باکتریها را از بین ببرد.
شرکت بلژیکی “Zora Bots”، رباتهایی را ارائه داده است که میتوانند به کادر درمان، در معاینه بیماران کمک کنند. این رباتها میتوانند دمای بدن بیمار را بررسی کنند و سپس آن را روی نمایشگر خود نشان دهند. این رباتها قادر هستند تا افرادی را که ماسک ندارند، شناسایی کنند. علاوه بر این میتوان از رباتها در فرستادن دارو و تجهیزات ضروری برای بیماران مبتلا به کووید-۱۹ نیز استفاده کرد.
شرکت کرهای “SK Telecom” نیز رباتی خودران ابداع کرده که به هوش مصنوعی، ۵g و حسگرهای گوناگون مجهز است. این ربات میتواند بدون تماس داشتن با افراد، دمای بدن آنها را اندازهگیری کند، به نظارت بر فاصله اجتماعی بپردازد و ضدعفونی کردن سطوح را نیز انجام دهد. این ربات، دمای بدن را با استفاده از دوربینهای حرارتی بررسی میکند و در صورت شناسایی جمعی از افراد، به آنها نزدیک میشود و به یادآوری اهمیت رعایت فاصله اجتماعی میپردازد. همچنین این ربات با استفاده از دو اسپری ضدعفونیکننده و پرتو ماوراءبنفش، سطوح را ضدعفونی مینماید.
یک استارتاپ آمریکایی، رباتی ابداع کرده است که اطلاعات مورد نیاز رهگذران در مورد کروناویروس را به آنها ارائه میدهد. این ربات که چهرهای خندان دارد، به یک صفحه نمایش لمسی مجهز است که روی سینه آن نصب شده و با پاسخ دادن به پرسشنامه کوتاه موجود در صفحه نمایش توسط رهگذران، به مکالمه با آنها میپردازد.
پژوهشگران “دانشگاه لیورپول”(University of Liverpool)، یک بازوی رباتیک را که معمولا از آن در صنایع خودروسازی استفاده میشود، طوری برنامهنویسی کردهاند که میتواند به بررسی نمونههای آزمایشگاهی در دوره شیوع کروناویروس کمک کند. از آنجا که این ربات مجهز به هوش مصنوعی است، امکان تصمیمگیری خودکار دارد و میتواند به بررسی آزمایشها و اکتشافات علمی سرعت بدهد.
شرکت “الجی” نیز برای پیشگیری از گسترش کووید-۱۹، رباتی ارائه داده است که از لامپهای فرابنفش برای ضدعفونی کردن محیط استفاده میکند. این ربات میتواند محیط را پاکسازی کند و به پیشگیری از گسترش کووید-۱۹ بپردازد. ربات الجی با قرار گرفتن در بیمارستان میتواند کمکی برای کادر درمان باشد و در هتلها، مدارس و همه اماکن عمومی به کار برود.
فناوری نانو در برابر کروناویروس
فناوری نانو که در حال حاضر در حوزههای گوناگونی به کار میرود، میتواند در تشخیص کروناویروس نیز موثر باشد و فرآیند شناسایی آن را سهولت ببخشد. بسیاری از گروههای پژوهشی در سرتاسر جهان تلاش کردهاند تا فناوری نانو را برای مقابله با کووید-۱۹ به کار بگیرند و بیماران را در مراحل ابتدایی گسترش بیماری شناسایی کنند تا میزان مرگ و میر به حداقل برسد. استفاده از نانومواد در ماسکها یا فیلترهای تصفیه هوا میتواند در کاهش شیوع کروناویروس موثر باشد. به کار بردن فناوری نانو در تهیه دارو و مواد ضدعفونیکننده نیز راهحل موثری برای مقابله با کووید-۱۹ به شمار میرود.
گروهی از پژوهشگران “دانشگاه نورثوسترن”(Northwestern University) آمریکا در بررسی جدیدی، فناوری نانو را برای پیشگیری از شیوع کروناویروس، شناسایی و مقابله با آن به کار گرفتهاند. آنها سعی دارند با استفاده از فناوری نانو، سطوحی را ارائه دهند که میتوانند ویروس را دفع کنند. هدف پژوهشگران این است که با بارور کردن نانوذرات، آنها را قادر سازند تا به ویروس حمله کنند و به آن متصل شوند؛ بدین ترتیب، امکان گسترش کروناویروس کاهش خواهد یافت. پژوهشگران در نظر دارند تا محلولی حاوی نانوذرات بارور را روی سطوح اسپری کنند تا مانع از چسبیدن کروناویروس به آنها شوند. آنها قصد دارند تا نانوذرات را در ماسکها نیز به کار بگیرند تا مانع ورود ویروس به بدن شوند.
پژوهشگران انگلیسی، ماسکهای ویژهای را طراحی کردهاند که پنج لایه دارد و به نانوذرات مس مجهز است. به گفته پژوهشگران، این ماسکها میتوانند تا ۹۰ درصد ذرات کروناویروس را کاهش دهند و به همین دلیل میتوانند تاثیر زیادی در از بین بردن کروناویروس داشته باشند؛ بدین ترتیب حتی پس از دور انداختن این ماسک نیز نباید نگران بود زیرا نانوذرات مس، ویروسهای موجود در آن را از بین خواهند برد.
بدیهی است که فناوریهای موثر در مقابله با کووید-۱۹، به موارد مذکور منتهی نمیشوند؛ چرا که گروههای پژوهشی و شرکتهای فناوری سراسر جهان از زمان شیوع بیماری تاکنون، بررسیهای بسیاری انجام داده و فناوریهای گوناگونی را ارائه دادهاند و این تلاشها همچنان ادامه دارد. بدین ترتیب انتظار میرود که شاهد ارائه فناوریهای بیشتر و پیشرفتهتری برای مقابله با کووید-۱۹ باشیم.
انتهای پیام
منبع: ایسنا