کامران شرفشاهی با بیان این‌که نوشتن درباره ادبیات دفاع مقدس به رسمیت شناخته نمی‌شود، می‌گوید: از آسیب‌های ادبیات دفاع مقدس، مدیریت فرهنگی ناتوانی است که موجب شده آثاری که در این زمینه خلق می‌شود به مرحله انتشار و یا به دست مردم نرسد؛ در واقع سازمان‌ها و دستگاه‌هایی مانع رشد و پیشرفت ادبیات دفاع مقدس بوده و هستند.
این شاعر در گفت‌وگو با ایسنا، درباره ادبیات دفاع مقدس اظهار کرد: ادبیات دفاع مقدس گنجینه‌ای از سلحشوری‌ها، ایستادگی‌ها، جانبازی‌ها، از خودگذشتگی‌ها و ایثارگری‌های ملت بزرگ ایران در طول هشت سال جنگ تحمیلی است که موجب شد تمامیت ارضی سرزمین ما حفظ و از پیش‌روی دشمن نابکار به سوی دیگر شهرهای سرزمین ما جلوگیری شود.
او افزود: بی‌تردید وظیفه همه ما حفظ و اشاعه این ادبیات ستم‌ستیز و بالنده است. با مروری بر تاریخ کشورمان به این نتیجه می‌رسیم که سرزمین ما در گذرگاه تاریخ واقع شده و همواره بیگانگان چشم طمع به این آب و خاک داشته‌اند. لذا می‌بایست روحیه حماسی و هوشیاری در مردم ما بیدار باشد و ادبیات دفاع مقدس می‌تواند در رسیدن به این هدف بسیار موثر و کارآمد باشد. رسالت ما سپردن این ادبیات به نسل‌ها و عصرهای آینده است.
شرفشاهی سپس گفت: موضوع ادبیات دفاع مقدس تنها به سرزمین ما محدود و منحصر نمی‌شود بلکه در تمام کشورهای دنیا برای چنین آثاری ارزش و احترام فراوانی قائل شده‌اند و کشورهای مختلف دنیا می‌کوشند تا آثار و هر آن‌چه را به پایداری مردم‌شان در برابر تجاوز بیگانگان به خاک‌شان مربوط است، با دقت و امانت نگهداری کنند.
این شاعر سپس درباره ناگفته‌های جنگ بیان کرد: دکتر سیدحسن حسینی در کتاب «شعر جنگ» بر این باور است که نخستین آثار دفاع مقدس تحت تاثیر شرایط اولیه جنگ خلق شده‌اند؛ در واقع در آن روزگار بیشتر جنبه‌های احساسی این واقعه مدنظر پدیدآورندگان آثار بوده است و به لحاظ اقتضای زمان تلاش شده تا روحیه رزمندگان و مبارزان بالا برده شود، در واقع آثار در این مقطع جنبه تهییجی داشته است. اما همانند سایر کشورهای دنیا با فاصله گرفتن از زمان وقوع جنگ تحمیلی رفته‌رفته آثار ارزشمندی خلق شده که این آثار درصدد بیان زوایای دیگری از این جنگ درازمدت و ویرانگر بوده است. صاحبان آثار کوشیده‌اند تا به واقعیت‌ها و حقایق پشت‌پرده این نبرد سرنوشت‌ساز اشاره داشته باشند. به عبارت دیگر آن‌چه را تاکنون در زمینه ادبیات دفاع مقدس خلق شده، نمی‌توان تمامیت ادبیات دفاع مقدس دانست بلکه هنوز ناگفته‌های بسیاری درباره این واقعه وجود دارد. کما این‌که جنگ هنوز به پایان نرسیده است؛ در حال حاضر جانبازان با عوارض شیمیایی و غیره، اسرای ما با آثار روحی به‌جامانده از دوران اسارت، خانواده‌هایی که عزیزان خود را در این نبرد از دست داده و دچار مشکلاتی شده‌اند و پیامدهای متعدد جنگ همچنان گریبان‌گیر جامعه ما است که هر یک از آن‌ها می‌تواند سوژه و انگیزه‌ای برای خلق آثاری از زوایای دیگر باشد.
او درباره آسیب‌های ادبیات دفاع مقدس نیز گفت: نکته نخست درباره آسیب‌های ادبیات دفاع مقدس مدیریت فرهنگی ناتوانی است که موجب شده آثاری که در این زمینه خلق می‌شود به مرحله انتشار و یا به دست مردم نرسد. در واقع سازمان‌ها و دستگاه‌ها مانع رشد و پیشرفت ادبیات دفاع مقدس بوده و هستند. این سازمان‌ها علی‌رغم این‌که بودجه‌های هنگفتی را به خود اختصاص داده‌اند اما در عمل، بازده مثبتی نداشته و از سوی دیگر برای اهل قلم و هنرمندان موانعی را در مسیر ترویج و اعتلای ادبیات پدید آورده‌اند.
شرفشاهی در ادامه بیان کرد: از دیگر نکات قابل ذکر، حمایت نکردن از کسانی است که در این عرصه فعال هستند؛ متاسفانه نویسندگان و هنرمندان از حداقل حمایت و پشتیبانی برخوردار نیستند. بسیاری از شاعران، نویسندگان و پژوهشگران این عرصه نوشتن در این زمینه را به عنوان شغل اصلی خود نمی‌دانند، بلکه آن را به عنوان شغل دوم و سوم خود انجام می‌دهند، این درحالی است که توقع از اهل قلم بسیار است. نویسندگان و هنرمندان نیازمند فرصت، فراغت و آرامشی هستند که در آن بتوانند با انبساط خاطر آثار خود را بر روی کاغذ بیاورند و امکان انتشار آن را داشته باشند. می‌توان گفت نوشتن خصوصاً در ادبیات دفاع مقدس هنوز در کشور ما به رسمیت شناخته نشده است و بسیاری از کسانی که در این زمینه سال‌ها قلم زده‌اند هم‌اکنون با مشکلات معیشتی و گرفتاری‌های فراوانی روبه‌رو هستند. جای دریغ دارد که گفته شود از وقت و تجربیات این نویسندگان که در صحنه دفاع مقدس شخصا حضور داشته‌اند، بهره‌برداری کافی‌ای صورت نمی‌گیرد و لذا همچنان شاهد انتشار کتاب‌سازی‌هایی هستیم که ارزش چندانی ندارند، در حالی که ما نیازمند تولید آثاری هستیم که این آثار جنبه طراوت و تازگی داشته و از ارزش ادبی و هنری قابل ملاحظه‌ای برخوردار باشند.
او درباره خاطره‌نویسی در حوزه ادبیات دفاع مقدس نیز اظهار کرد: خاطره‌نویسی یا ثبت خاطرات رزمندگان و یا خانواده شهدا به عنوان تاریخ شفاهی در طول سال‌های اخیر مورد توجه واقع شده است. البته ثبت این خاطرات که دربرگیرنده فرازها و ناگفته‌هایی از جنگ تحمیلی است، بسیار ارزشمند و حرکت لازم و پسندیده‌ای است اما بیشتر مدیران سازمان‌ها تاکید دارند که این‌گونه آثار حالت شعارگونه داشته باشند و از بیان واقعیت فاصله بگیرند. برخی رزمندگان و خانواده معظم شهدا توان نگارش خاطرات خود را ندارند، و تدوین خاطرات آن‌ها تحت عنوان تاریخ شفاهی، از سوی عده‌ای از علاقه‌مندان فرهنگ دفاع مقدس آغاز شده که امید است این آثار با خودسانسوری و یا دست بردن در خاطرات این عزیزان همراه نباشد و جنبه‌های واقعی خاطرات امکان انتشار یابد.
شرفشاهی افزود: به لحاظ آن‌که زمان بسیار زیادی از وقوع جنگ تحمیلی گذشته است، در طول سال‌های اخیر شاهد درگذشت بسیاری از کسانی بوده‌ایم که در سال‌های دفاع مقدس در جبهه‌ها حضور داشته و خاطرات بسیار ارزنده‌ای را با خود داشتند که متاسفانه با درگذشت آن‌ها امکان انتشار خاطرات‌شان از بین رفته است. لذا به نظر می‌رسد می‌بایست در زمینه ثبت آثار کسانی که در آن سال‌ها زیسته و در جبهه‌ها حضور داشتند و درک نزدیکتری نسبت به جنگ تحمیلی دارند شتاب بیشتری صورت بگیرد و این خاطرات نه تنها به صورت مکتوب بلکه صوتی و تصویری نیز ثبت و ضبط شود.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
