زندگی ۴۲ درصد مردم سیستان و بلوچستان در حاشیه شهرها نشان از آن دارد که به تدریج حاشیه بر متن زندگی شهری در این استان غلبه می‌کند و به نظر می‌رسد بودجه‌های فعلی برای ساماندهی وضعیت موجود کافی نیست و تحقق اهداف، عزم ملی را می‌طلبد؛ دولت سیزدهم یکی از اولویتهای خود را محرومیت‌زدایی از دیار رستم دستان قرار داده است.
به گزارش ایسنا، انتخاب سیستان و بلوچستان به عنوان دومین مقصد سفرهای استانی سید ابراهیم رئیسی ـ رئیس جمهوری ـ نشان از اهمیت و لزوم توجه به این منطقه محروم و در عین حال دارای ظرفیت دارد. دسترسی به سواحل طولانی مکران می‌تواند استان سیستان و بلوچستان را برای همیشه از محرومیت برهاند؛ اگر به فراخور این منطقه استراتژیک به آن اهمیت داده شود.
تحقق واقعی کریدور شمال به جنوب، جذب سرمایه‌های خارجی بخصوص از دو کشور چین و هند، توسعه زیرساختهای تجارت بین‌المللی و احداث مناطق ویژه اقتصادی آنقدر منابع برای این استان جذب خواهد کرد که ساماندهی حاشیه‌نشینی بزرگ در این منطقه را به سهولت از طریق تولید ثروت محقق کند.
سیستان؛ آفریده اهورامزدا
سیستان و بلوچستان سرزمین نخل و آفتاب با تاریخی کهن و آثار و اماکن متعدد باستانی و تاریخی و مناظر بکر و دیدنی جذابیت‌های بی‌بدیل فراوانی برای گردشگران داخلی و خارجی دارد. در اوستا، سیستان یازدهمین سرزمینی است که «اهورامزدا» آفریده است. همچنین زادگاه رستم دستان قهرمان حماسی شاهنامه است. مورخین بنای سیستان را به گرشاسب ـ یکی از نوادگان کیومرث ـ نسبت داده‌اند. این ناحیه به دلایل موقعیت خاص استراتژیکی و جغرافیایی در تمام دوره‌های تاریخی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده است. سیستان در زمان هخامنشیان، منطقه‌ای آباد بود. این امر در کتیبه‌های بیستون و تخت جمشید که سیستان را یکی از ممالک شرقی داریوش ذکر کرده‌اند، منعکس شده است.
حاشیه‌نشینی ۴۲ درصد مردم در سیستان و بلوچستان
طبق آمار سالهای گذشته ۴۲ درصد جمعیت استان سیستان و بلوچستان، حاشیه‌نشین بودند. البته آبان ماه سال گذشته این عدد ۳۷.۴ درصد اعلام شد که از بهبود نسبی اوضاع حکایت دارد. چهار عنصر خشکسالی، پراکندگی جمعیت، زایش روستاهای جدید و برخی اختلافات قومی باعت رشد مهاجرت غیرمعقول درون استانی در سیستان و بلوچستان شده که شهرستان چابهار با ۴۴ درصد حاشیه‌نشین از این میان سهم بزرگی دارد و اگر فکری برای این معضل صورت نگیرد چه بسا در آینده شاهد غلبه حاشیه بر کالبد شهری در استان سیستان و بلوچستان باشیم.
قرار بود سالانه ۱۰۰ هزار واحد مسکونی در کشور بهسازی و نوسازی شود که بنا به گفته کارشناسان شاید ۱۵ درصد این هدف نیز محقق نشده است. همین نسبت را اگر برای سیستان و بلوچستان در نظر بگیریم به بحران موجود پی می‌بریم. بنابراین وضعیت موجود نشان می‌دهد با همین دست فرمان نمی‌توان معضل حاشیه نشینی و کپرنشینی در سیستان و بلوچستان را رفع کرد.
البته از حق نگذریم اقداماتی برای آسفالت معابر، سنددار کردن واحدهای مسکونی، ایجاد فضای سبز، بهسازی معابر، هدایت آبهای سطحی، ارتقای شاخصهای فرهنگی، آموزش و مسائل کارآفرینی و سایر اقدامات مشابه در حاشیه شهرهای استان سیستان و بلوچستان انجام شده است. این اقدامات باید در نهایت به بهبود کیفیت زندگی در این استان شود که شواهد و قرائن از تحقق این هدف حکایت ندارد.
مکران می‌توان قطب گردشگری باشد
روز گذشته سید ابراهیم رئیسی ـ رییس جمهوری ـ در دومین سفر استانی خود وارد استان سیستان و بلوچستان شد. او امروز گفت که سواحل مکران می‌تواند قطب رونق و ارتباطات تجاری و اقتصادی با دنیا باشد و از برنامه‌هایی برای جذب سرمایه ایرانیان داخل و خارج از کشور در این منطقه خبر داد. رئیسی از مناطق حاشیه‌نشین این استان مثل منطقه محروم مرادآباد چابهار بازدید کرد و در جریان آخرین شرایط اجرای طرح ساماندهی مسکن کپرنشینان این منطقه و روند پیشرفت ساخت ۱۰۰۰ واحد مسکونی برای محرومان قرار گرفت. پروژه مسکن محرومین ۱۰۰۰ واحدی مرادآباد چابهار در زمینی به مساحت ۳۶ هکتار با همکاری شرکت بازآفرینی شهری ایران بعنوان کارفرما و سازمان بسیج بعنوان مجری در حال احداث است که مساحت کل واحدهای این پروژه ۶۰ هزار متر مربع می باشد و قرار است ظرف ماه های پیش رو آماده بهره‌برداری شود.
رئیسی همچنین گفت: یکی از مسائلی که امروز برای ما بسیار ناراحت کننده بود، وضع کپرنشینان اطراف شهرستان چابهار بود که در جمع‌شان حضور یافتیم. باید سریعا اقدامی صورت بگیرد و حداکثر تا پایان سال وضعیت به شکلی سامان یابد.
بودجه‌های فعلی کافی نیست
اما سکونت ۴۲ درصد جمعیت استان سیستان و بلوچستان در حاشیه شهرها حاکی از آن است که مساله بسیار بزرگتر از احداث تعدادی واحد مسکونی برای یک محله است. در طی سه سال گذشته از محل اعتبارات ستاد بازآفرینی ۲۲۶۰ میلیارد تومان برای ساماندهی، بهسازی، ساخت تاسیستان روبنایی در حاشیه شهرهای سیستان و بلوچستان هزینه شده که تاثیر چندانی در بهبود وضعیت نداشته است.
مدیرعامل منطقه آزاد چابهار در جریان سفر رئیس‌جمهوری اعلام کرده که موضوع حاشیه نشینی در چابهار در بازه زمانی سه تا پنج سال به شرط یکپارچگی مدیریتی و اجرای ضوابط و مقررات مناطق آزاد قابل حل است، بر این اساس سندی در این خصوص تدوین شده که با همکاری وزارت راه و شهرسازی آمادگی کامل در راستای رفع موضوع حاشیه نشینی وجود دارد.
طبق آمار، زاهدان و کرج بیشترین نرخ رشد شهری را در کشور دارند. البته بنا به گفته ابوذر مهدی نخعی ـ فرماندار زاهدان ـ در حاشیه‌نشینی، شهرسازی و خانه‌ها باید اصلاح می‌شد که اغلب خانه‌ها ساخته و حدود ۱۰ هزار خانه در زاهدان نوسازی شد. کسانی که سند نداشتند صاحب سند شده و زمین و پروانه کار نیز برای مردم رایگان شد. برای هر واحد ۵۰ میلیون تومان تسهیلات قرض الحسنه و ۲۵ میلیون تومان کمک بلاعوض پرداخت شده که هم اینک تسهیلات قرض الحسنه به ۱۰۰ میلیون تومان افزایش یافته و کمک بلاعوض نیز به زودی به ۵۰ میلیون تومان خواهد رسید.
احداث هفت شهرستان طی هشت سال گذشته در سیستان و بلوچستان
در دولت روحانی، هفت شهرستان جدید بمپور، دشتیاری، سرباز، گلشن، تفتان، زرآباد، لاشار و ۱۷ بخش، ۱۵ شهر و ۲۹ دهستان برای ارائه خدمات بهتر در استان سیستان و بلوچستان ایجاد شده است. همچنین برنامه ساخت دو شهر جدید در سیستان و بلوچستان در دستور کار قرار گرفته که شهر جدید «تیس» با جمعیت پذیری ۱۵۰ هزار نفر و ۴۳۰۰ هکتار وسعت با رویکرد مسکونی از پیشرفت فیزیکی مناسبی برخوردار است.
با همه این اقدامات، حاشیه نشینی یکی از زخمهای بد بر پیکره زاهدان است که باید مرحم شود. حاشیه‌نشینی، کپرنشینی، زاغه‌نشینی، سکونتگاه غیررسمی و … شاید برای خیلی از ما که تصاویر آن را می‌بینیم یا اخبارش را می‌شنویم فقط واژه باشند یا به خاطره تبدیل شده باشند اما برای حدود نیمی از مردم سیستان و بلوچستان، خود زندگی است!
انتهای پیام
منبع: ایسنا
