رئیس دانشکده هنر دانشگاه الزهرا اظهار کرد: سعی ما این است که موزه صنایع‌دستی به‌زودی بازگشایی شود تا هنرمندان آثار خود را برای ثبت در تاریخ به این موزه اهدا کنند. خوب نیست ایران به بازار فروش محصولات دیگر کشورها تبدیل شود. باید دانشجویان صنایع‌دستی و فرش را باور کنیم تا آنها بتوانند آثاری ارزشمند در حوزه صنایع دستی خلق کنند و در خدمت کشور قرار دهند.
به گزارش ایسنا و به نقل از روابط‌عمومی فرهنگستان هنر، مراسم گرامیداشت روز جهانی صنایع‌دستی و تجلیل از پیشکسوتان صنایع‌دستی و فرش و همچنین پاسداران سلامت با حضور علیرضا اسماعیلی (سرپرست فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی)، سید محمودرضا آقامیری (رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان تهران)، عباس مقتدایی (نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی)، بهمن نامورمطلق (سرپرست دانشگاه هنرهای اسلامی‌ـ‌ایرانی استاد فرشچیان)، حسن بلخاری (رئیس گروه تخصصی هنرهای سنتی و صنایع‌دستی فرهنگستان هنر)، حبیب‌الله صادقی (رئیس گروه تخصصی هنرهای تجسمی فرهنگستان هنر) و هنرمندان حوزه صنایع‌دستی و مدیران فرهنگستان هنر، عصر روز یکشنبه (۲۵ خردادماه) در تالار ایرانِ فرهنگستان هنر برگزار شد.
هنرهای صناعی ریشه در فرهنگ غنی و پربار ایران دارد
در ابتدای این مراسم علیرضا اسماعیلی، سرپرست فرهنگستان هنر ضمن گرامیداشت روز جهانی صنایع‌دستی و تبریک به هنرمندان این عرصه، اظهار کرد: بخش قابل ملاحظه‌ای از آنچه امروزه در جهان به نام هنر ایرانی مایه فخر و مباهات ماست، حاصل ذوق زیبایی‌شناسی و خلاقیت هنری هنرمندان هنرهای صناعی است که ریشه در فرهنگ غنی و پربار ما دارد و تجلی‌بخش هویت ایرانی‌ـ‌اسلامی ما است.
او به اهمیت و جایگاه این هنر در کشور اشاره کرد و گفت: تنوع و گستردگی هنرهای صناعی در کشور ما و نیز حضور چشم‌گیر زنان در این هنر نشان از اهمیت ویژه هنرهای صناعی دارد. در بخش اقتصاد نیز اشتغال‌زا بودن این هنر، با حداقل سرمایه و سهولت در ایجاد مراکز صنایع دستی، به‌ویژه در سال جهش تولید حائز اهمیت است.
سرپرست فرهنگستان هنر به اشاعه فرهنگ و هنر کشور از طریق صنایع‌دستی کشور اشاره و خاطرنشان کرد: اگر ما در صنعتمان به دلایلی گوناگون نتوانستیم فرهنگمان را با صنعت همراه کنیم، در حوزه صنایع‌دستی هر آنچه تولید و صادر می‌کنیم مثل این است که فرهنگ پربار و چندهزارساله خود را اشاعه میدهیم.
اسماعیلی با اشاره به آثار هنری و صنایع دستی کشور که در اقصی‌نقاط جهان وجود دارد، گفت: امروزه گنجینه‌ای ارزشمند از صنایع دستی ما زینت‌بخش موزه‌های داخل و خارج کشور است و این هنر، مهمترین سفیر فرهنگی ما است. اشیایی که در درون این موزه‌ها است می‌تواند الهام‌بخش هنرمندان ما در حوزه صنایع‌دستی باشد؛ به‌ویژه برای هنرمندان جوان این حوزه. ما نیز در این فرهنگستان مجموعه‌های ارزشمندی از این گنجینه غنی را در قالب کتاب‌های «شاهکارهای هنر ایران در لهستان» و «شاهکارهای هنر ایرانِ عصر قاجار در مجموعه‌های مجارستان» منتشر کرده‌ایم.
اسماعیلی در همین زمینه ادامه داد: نظر به اهمیت هنرهای سنتی و صنایع دستی، فرهنگستان هنر همواره به هنرهای این حوزه اهتمامی ویژه ورزیده و یکی از گروه‌های تخصصی فرهنگستان هنر، گروه هنرهای سنتی و صنایع دستی است که پیشنهاد تاسیس دانشگاه هنرهای اسلامی‌ـ‌ایرانیِ استاد فرشچیان نیز یکی از پیشنهادهای این گروه بوده است.
سرپرست فرهنگستان هنر یادآور شد: در گذشته این فرهنگستان علاوه بر نشر آثاری ارزشمند در حوزه هنرهای صناعی، به‌صورت ویژه برنامه‌هایی در قالب همایش‌های «گنجینه‌های ازیادرفته هنر ایران» و «هنر و فرهنگ عشایر» برگزار کرده که ماحصل آنها چاپ آثاری ارزشمند در حوزه هنرهای در حال فراموشی بوده است.
او سپس به برنامه‌هایی که فرهنگستان هنر پیش رو دارد و در حال انجام آن است اشاره کرد و گفت: در روز جهانی صنایع‌دستی نیز گروه هنرهای سنتی و صنایع‌دستی فرهنگستان هنر فراخوان همایشی با عنوان «فرش، سنت، هنر» را که رویدادی است در سه حوزه پژوهشی و نمایشگاهی و فیلم‌های مستند، ارائه کرد که ان‌شاءالله با همکاری و همراهی هنرمندان و پژوهشگران این حوزه، نتایجی پربار خواهد داشت.
اسماعیلی در پایان سخنان خود اظهار کرد: ما امروز خوشحالیم که بر اساس وظایف اساسنامه‌ای‌مان، از هنرمندان این حوزه تجلیل می‌کنیم و نیز خشنودیم که از جامعه پزشکی و ایثارگران سلامت جامعه که جانشان را در طبق اخلاص گذاشته‌اند، تشکر و قدردانی می‌کنیم.
صنایع دستی هویت تاریخ انسان است
در ادامه حسن بلخاری، رئیس گروه تخصصی هنرهای سنتی و صنایع‌دستی فرهنگستان هنر اظهار کرد: حضور انسان در صنایع دستی، حضوری ذاتی و جوهری است و او در این صنعت به ظهور می‌رسد. امروزه کلمه «صنایع» به‌تنهایی معنایی جدا دارد، اما وقتی در کنار آن واژه «دستی» می‌آید، معنای آن متفاوت می‌شود و صنایع‌دستی را باید از لحاظ نظری جداگانه بررسی کرد.
بلخاری به تشریح بیشتر این معانی و کاربرد این واژگان پرداخت و ادامه داد: در هستی دو نوع مصنوعات داریم. مصنوعاتی که انسان در آن هیچ مدخلیتی ندارد که به آن طبیعی می‌گوییم، و مصنوعی که ساخته دست انسان است. حضور انسان در صنایع‌دستی، حضوری ذاتی و جوهری است. انسان در صنایع‌دستی به ظهور می‌رسد و در واقع صنایع‌دستی هویت تاریخ انسان است.
رئیس گروه تخصصی هنرهای سنتی و صنایع دستی فرهنگستان هنر خاطرنشان کرد: در قرآن به صنایع‌دستی اشاره شده است و فلسفه صنایع ما ریشه در قرآن دارد. صنایع‌دستی اشرف، افضل و اَتَمّ در هستی انسان بوده و انسان، خود مظهر کامل صنایع دستی است و همه می‌دانیم که صانع انسان، خدای متعال است.
صنایع‌دستی می‌تواند بیشترین جذب گردشگر را به همراه بیاورد
همچنین فاطمه کاتب، رئیس دانشکده هنر دانشگاه الزهرا در سخنانی اظهار کرد: از سال ۱۳۶۲ که برای تحصیل وارد دانشگاه الزهرا شدم به هنر علاقه داشتم و در این زمینه توانستم کارهای خوبی انجام دهم و پیش استادان برجسته‌ای شاگردی کردم و با همکاری استادان خود توانستم چهار کتاب در حوزه صنایع دستی بنویسم.
رئیس دانشکده هنر دانشگاه الزهرا به جذب گردشگر از طریق صنایع‌دستی ایران اشاره و بیان کرد: هنر صنایع‌دستی می‌تواند بیشترین صادرات ایران و جذب گردشگر را به همراه بیاورد. هیچ کجای دنیا به اندازه ایران تنوع صنایع‌دستی نیست. ما باید دانشگاه صنایع‌دستی و دانشگاه فرش داشته باشیم. این مساله بسیار اهمیت دارد که دانشگاهی در این زمینه تاسیس شود.
کاتب به گشایش موزه صنایع دستی اشاره و خاطرنشان کرد: سعی ما این است که موزه صنایع‌دستی به‌زودی بازگشایی شود تا هنرمندان آثار خود را برای ثبت در تاریخ به این موزه اهدا کنند. خوب نیست ایران به بازار فروش محصولات دیگر کشورها تبدیل شود. باید دانشجویان صنایع‌دستی و فرش را باور کنیم تا آنها بتوانند آثاری ارزشمند در حوزه صنایع دستی خلق کنند و در خدمت کشور قرار دهند.
تشکیل فراکسیون حمایت از هنرمندان و صنایع دستی در مجلس
عباس مقتدایی، نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی از دیگر سخنرانان این مراسم بود که در سخنانی خاطرنشان کرد: ایرانیان اهل فرهنگ و صلح و دوستی‌اند. صنایع دستی در واقع بروز و ظهور روحیه‌ای است که با فرهنگی عظیم آمیخته است. در بسیاری از شهرها وقتی به مناره‌ها نگاه می‌کنید ظهور و تجلی هنر ایرانی را مشاهده می‌کنید. اصفهان پایتخت هنر است و بنده به‌عنوان نماینده مردم اصفهان، پیام‌آور مردم عزیز این خطه‌ام.
نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی ضمن برشمردن کاستی‌ها و نواقص موجود در حوزه صنایع‌دستی، از جمله کمرنگ‌بودن نقش آموزش در این صنایع، نبود بانک اطلاعاتی کارگاه‌های صنایع‌دستی، فقدان تخصص‌های مورد نیاز، نادیده‌انگاشتن نقش زنان در صنایع دستی، و نبود موزه صنایع‌دستی در شهرها، به تشکیل فراکسیون حمایت از هنرمندان و صنایع دستی در مجلس اشاره کرد.
با دستاوردهای فردی هنرمندان می‌شود آرزوها را به واقعیت تبدیل کرد
همچنین محمدعلی ودود، پژوهشگر هنرهای سنتی یادآور شد: باید از تجربیات گذشتگان استفاده و برای آینده بهتر تلاش کرد. با دستاوردهای فردی هنرمندان است که می‌شود آرزوها را به واقعیت تبدیل کرد.
او عرصه هنر را محلی برای رقابت‌های بین‌المللی دانست و گفت: هنرهای ایرانی احتیاج به فدراسیون ملی دارد و چیزی از ورزش کم ندارد. هنرمندان اگر بدانند فدراسیون ملی هنر وجود دارد خود را برای رقابت‌های بین‌المللی آماده می‌کنند.
این پژوهشگر هنرهای سنتی بیان کرد: امیدواریم دستاوردهای ما، رضایت قلب پیشکسوتان عرصه هنر را در پی داشته باشد و بتوانیم به وظایف خود در حوزه هنر به‌ویژه صنایع دستی عمل کنیم.
دولت و مجلس باید از صنایع‌دستی حمایت بیشتری کنند
در ادامه این مراسم، بهمن نامورمطلق، سرپرست دانشگاه ایرانی‌ـ‌اسلامی استاد فرشچیان به سخنرانی پرداخت و اظهار کرد: روز صنایع دستی یکی از روزهای مهم ایران است و فقط کشورهای هند و چین می‌توانند در حوزه صنایع دستی با ایران رقابت می‌کنند.
او به جایگاه فرش ایرانی در جهان پرداخت و خاطرنشان کرد: فرش ایرانی نگینی است که همه موزه‌ها به داشتن آن افتخار می‌کنند. موزه لوور فرانسه به داشتن فرش ایرانی مزین است. در حوزه صنایع دستی یکی از پرمدال‌ترین کشورهاییم.
سرپرست دانشگاه آزاد اسلامی واحد هنرهای اسلامی‌ـ‌ایرانی استاد فرشچیان به وضعیت هنرمندان عرصه صنایع‌دستی اشاره کرد و گفت: ایران را در جایگاه متنوع‌ترین صنایع دستی دنیا می‌شناسند. اما سوال این است که وضعیت هنرمندان عرصه صنایع‌دستی چندان خوب نیست. فاصله بسیاری میان ظرفیت‌ها و وضعیت‌ها وجود دارد و کرونا نیز شکاف‌ها را بیشتر و ضعف‌های ما را برملا کرد.
نامورمطلق به تنزل صادرات فرش ایرانی اشاره و تصریح کرد: صادرات فرش ما نسبت به گذشته بسیار کاهش یافته است و این عرصه نیاز به بررسی و توجه بیشتری دارد.
او با اشاره به وظایف ارگان‌ها و نهادها نسبت به حمایت از صنایع دستی، خاطرنشان کرد: ساختار فعلی صنایع‌دستی نیاز به اصلاح دارد و باید مجلس و دولت این صنایع را تقویت کنند. قوانین این حوزه نقص فراوانی دارد و باید اصلاح شود. صداوسیما وظیفه دارد که در حوزه فرهنگ و صنایع دستی نقش خود را ایفا کند و زیبایی‌شناسی بومی و ملی ما را در برنامه‌های خود ترویج کند.
سرپرست دانشگاه آزاد اسلامی واحد هنرهای اسلامی‌ـ‌ایرانی استاد فرشچیان گفت: کرونا یاد داد که در یک کشتی هستیم و بخشی از این کشتی به هنرها و صنایع دستی تعلق دارد و اگر این هنرها کم شود شاهد شکاف در این عرصه خواهیم بود.
تجلیل از هنرمندان و پیشکسوتان صنایع دستی و فرش وپاسداران سلامت
در انتهای این مراسم از پیشکسوتان صنایع‌دستی و فرش و پاسداران سلامت با حضور مسئولان دانشگاهی و هنری تجلیل شد.
در حوزه صنایع دستی و فرش، امیرمنصور احمدی (پیشکسوت رشته منبت)، مهین بدیعی (پیشکسوت رشته منبت)، حسن پیران پیشکسوت (رشته گچ‌بری سنتی)، حسین شمس (پیشکسوت رشته قفل‌سازی سنتی)، محمود صفری‌روشن (پیشکسوت رشته سرامیک)، مهدی علمداری (پیشکسوت رشته قلم‌زنی)، مهرزمان فخارمنفرد (پیشکسوت نگارگری و هنرهای لاکی)، قربانعلی مزینانی (پیشکسوت رشته مرمت و رفوگری فرش)، کامران آراسته (هنرمند فعال رشته مینای خانه‌بندی)، محسن الله‌مرادی (هنرمند فعال رشته منبت)، حسین غزنوی (هنرمند فعال رشته سفال و سرامیک) و مینو مهرجویی هنرمند فعال پته‌دوزی کرمان؛ تجلیل شدند.
همچنین امیرسعید کریمی به نمایندگی از مدیران کادر درمانی، مهشید صحابی به نمایندگی از جامعه پزشکان و ربابه کمیلی‌نژاد به نمایندگی از جامعه پرستاران مورد تقدیر قرار گرفتند.
در این مراسم بیانیه‌ای از سوی هنرمندان حوزه صنایع‌دستی و فرش قرائت و بر لزوم توجه بیشتر به این حوزه از هنر کشورمان تاکید شد.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
